สำนวน พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การพอมีกินมีใช้, พอเลี้ยงตัวได้ ไม่ขัดสนเดือดเรือนมากนัก.
ที่มาของสำนวน พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง สำนวนดังกล่าวนั้นมีที่มาจากการดำรงชีวิตของคนในปัจจุบันนี้ ต่างทำมาหากินเพื่อปัจจัย 4 ได้แก่ อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม และยารักษาโรค ซึ่งจะเห็นว่าอาหารนั้นเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญมากที่สุดในบรรดาปัจจัย 4 ทั้งหลายก็เพราะว่าในการดำรงชีวิตนั้น เราจำเป็นต้องใช้พลังงานที่ได้มาจากอาหาร ในการดำรงชีวิตอยู่ ซึ่งที่เราทำทุกสิ่งทุกอย่างในปัจจุบันนี้ก็เพื่อที่จะหาอาหารมาประทังชีวิตกันทั้งนั้น ซึ่งเมื่องมีหารเพียงพอแล้วจึงจะสามารถไปทำอย่างอื่นได้ การหาอาหารให้เพียงพอในการดำรงชีวิตนั้น ให้พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องนั้นจึงเป็นสิ่งแรกที่มนุษย์ควรจะมี ก่อนที่จะนึกถึงอย่างอื่น
- พอ หมายถึง (๑) ว. เท่าที่ต้องการ, ควรแก่ความต้องการ, เต็มเท่าที่จำเป็น, เต็มตามต้องการ, เช่น ในการเดินทางจะต้องเตรียมเงินไปเท่าไรจึงจะพอ
- เลี้ยง หมายถึง (๑) ก. ดูแล, เอาใจใส่, บำรุง, เช่น เลี้ยงกล้วยไม้, ปรนปรือด้วยอาหารการกินเป็นต้น เช่น เลี้ยงสัตว์ เลี้ยงลูก, เลี้ยงดู ก็ว่า
- ปาก หมายถึง (๑) น. ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ อยู่ที่บริเวณใบหน้า มีลักษณะเป็นช่องสำหรับกินอาหารและใช้สำหรับเปล่งเสียงได้ด้วย
- ท้อง หมายถึง (๑) น. ส่วนของร่างกายด้านหน้า ตั้งแต่ลิ้นปี่จนถึงบริเวณต้นขา มีสะดืออยู่ตรงกลาง มีกระเพาะและไส้อยู่ภายใน
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ในประโยค
1. รายได้ฉันตอนนี้ก็พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้อยู่2. ครูไทยทุกวันนี้ต้องหารายได้เสริมก็เพราะเงินเดือนที่ได้รับยังไม่พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง
3. ค่าจ้างที่ให้น้อยจนไม่พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ภาษาอังกฤษ คือ starvation wages อ่านว่า หมายถึง ค่าจ้างที่ให้น้อยจนไม่พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง.
4. การมีงานทำให้พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องไปวันๆกลายเป็นเพดานความสำเร็จของคนรุ่นนี้ ... นี่แหละคือเหตุผลที่ทำให้พวกเขาต้องออกมาทวงอนาคตตัวเองคืน
5. เพราะเศรษฐกิจแบบนี้ อาชีพในแวดวงบันเทิงคงไม่พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องเป็นแน่ เหล่าซุปตาร์หลากหลายคนจึงหันเหมาสร้างรายได้ด้วยการทำอาชีพเสริม ..
6. ชีวิตของคนทำนาที่มีที่นาไม่มากก็แค่ที่นาแปลงน้อยๆ เนื้อที่นาน่าจะราวๆ งานเดียว และคอยดูสิว่าจะได้ข้าวพอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้หรือไม่ได้ และจะได้ข้าวได้มีข้าวกินตลอดปีไหม
7. แต่ที่เห็นลำบากแบบนี้ แก่ก็ยังพยายามดิ้นรนสู้ชีวิตให้อยู่รอด ด้วยการขายพวงกุญแจตุ๊กตา หวังมีรายได้พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้บ้างไม่มาก ก็น้อย.
8. ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกร พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง เพราะสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ หมู่บ้านตั้งอยู่ในที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์
9. แรกๆหวังแค่ทำพอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง...ไปๆมาๆผลตอบรับดี...จากขายไส้กรอกข้างทาง..สู่การตลาดออนไลน์ดิจิทัล..หวังยึดเป็นอาชีพหลักทำเงินมหาศาล.
10. ในภาษาไทยเราคำว่าพอมีความหมายหลายอย่าง คือ หมายความว่าเท่ากับที่จำเป็น สมควรแก่การ เช่น ของแค่นี้ก็พอ เรามีรายได้พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง
11. ผู้จัดการถามแม่ของลินดา. “สักร้อยดอลลาร์ก็พอค่ะ ดิฉันจะนำไปลงทุนทำการค้าเล็กๆ น้อยๆ พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องเราสองคนแม่ลูก” เธอกล่าวด้วยท่าทางระทมทุกข์.
12. ร่วมมือกันสนับสนุนผลิภัณฑ์จากชุมชนเพื่อชุมชน (ผลิตภัณฑ์จากหญ้าแฟก) ที่ดูไม่มีคุณค่า แต่มีราคา และผลกำไรพอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง.
13. อยู่อย่างไม่ต้องสงสัยและประชาชนในประเทศนี้ส่วนใหญ่ก็มีเงินแทบไม่พอเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง. จนสุดท้ายหลายคนลงเอยที่การยอมแพ้ชีวิต และไป เป็นขอทาน.
อ้างอิง : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔