สำนวน พลิกแผ่นดิน ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การค้นหาเท่าไรก็ไม่พบ หรือบางทีก็ใช้ในการกล่าวถึง เปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในระบอบการปกครอง หรือวิธีการปกครองแผ่นดิน.
ที่มาของสำนวน พลิกแผ่นดิน มาจากการค้นหาที่เท่าไรๆก็ไม่พบ หาแทบจะทุกที่จนแทบจะพลิกแผ่นดินออกมาดูว่าหลบซ่อนในนั้นหรือไม่
- พลิก หมายถึง [พฺลิก] ก. กลับด้านหนึ่งเป็นอีกด้านหนึ่ง เช่น เรือพลิกท้อง ปลาพลิกท้อง นอนพลิกข้าง พลิกหน้าหนังสือ พลิกถ้อยคำ.
- แผ่นดิน หมายถึง (๑) น. พื้นดินของโลก
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน พลิกแผ่นดิน ในประโยค
1. ประเทศไทยได้เปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาเป็นการปกครองในระบอบประชาธิปไตย มันเป็นการ “ พลิกแผ่นดิน ” ครั้งที่ยิ่งใหญ่ที่สุด2. หาจนพลิกแผ่นดินก็ไม่พบ.
3. ครั้งแรกในเมืองไทย "ยันต์นารายณ์พลิกแผ่นดิน"; พลิกฟ้าดิน กลับร้ายให้กลายดี พลิกดวงชะตา; จากร้ายให้กลายดี!!! ตามหลักโหราศาสตร์.
4. กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ เตรียมพลิกแผ่นดินอีสานสู่ 4.0 คลอด 5 ยุทธศาสตร์แก้ปัญหาสะสมเริ่มตั้งแต่บริหารจัดการน้ำ แก้จนลดเหลื่อมล้ำ .
5. พระจุลจอมเกล้าฯ มหากษัตริย์ผู้พลิกแผ่นดินสยามฯสู่อารยประเทศ.
6. ข่าวดังข้ามเวลา คืนนี้ จะพาท่านร่วมจารึกประวัติศาสตร์ผลงานอันโดดเด่นของรัฐบาลไทยที่เปลี่ยนสนามรบเป็นสนามการค้าได้อย่างสง่างาม ในตอน ชาติชาย นโยบายพลิกแผ่นดิน.
7. ส.- ส.ว. ฝ่ายรัฐบาล ฝ่ายค้านถึงเวลายกเครื่องการเมือง ต้องเปลี่ยนชนิดพลิกฟ้าพลิกแผ่นดินหยุดฟัดกัน เตือนระวังชาวบ้านที่เดือดร้อนทนไม่ไหวจะรื้อเวทีการเมือง.
8. 13 ลักษณะ ตัวแทนในฝัน ที่ทุกแบรนด์แทบพลิกแผ่นดินหา . บอกเลยถ้าแบรนด์ไหนมีตัวแทน แบบนี้ปังแน่นอน.
9. คนอุดรธานีพลิกแผ่นดินค้นหา "เลขดัง 22" ลุยทุกแผงเกลี้ยงหมดไม่มีเหลือ แม่ค้าฝากบอกเลขอื่นก็มีนะ.
10. ฝรั่งเศส พลิกแผ่นดินล่ามือปืนคาดหนีไปเยอรมนีแล้ว-สถานทูตไทยแถลงประณาม.
11. “สุวิทย์” ชูมหาวิทยาลัยพื้นที่สร้างคน - ความรู้ - วิจัยเพื่อพลิกแผ่นดินอีสานจากความยากจนสู่ความมั่งคั่ง เมื่อวันที่ 17 ก.พ.ที่มหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี
12. “ พลิกแผ่นดิน ” ครั้งที่ยิ่งใหญ่ที่สุด หรือ บิดามารดาของ ผอ. อ้อย และ ตำรวจทหารตลอดจนอาสาสมัคร “ พลิกแผ่นดิน ” หา ผอ.อ้อย แต่ก็ยังไร้ร่องรอย ” …
13. วิชานารายณ์พลิกแผ่นดิน มีต้นกำเนิดมาจาก "พระนารายณ์" หรือ "พระวิษณุ" หนึ่งในมหาเทพผู้ยิ่งใหญ่แห่งศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และเป็นหนึ่งใน 3 มหาเทพสูงสุด.
14. "แม้จะต้องผลิกแผ่นดิน ก็ต้องหาพวกมันให้เจอ อย่าให้ใครหนีรอดไปได้แม้แต่คนเดียว"เรื่องราวการหนีเอาชีวิตรอดเพื่ออิสรภาพ การไล่ล่าที่ต้องเอาชะตาของชาติเป็นเดิมพัน ...
15. จะเกิดการผ่าตัดปฏิรูปหรือปฏิวัติตัวเองเป็นการใหญ่แบบพลิกแผ่นดินขึ้น ในเมืองไทย เป็นระยะที่นายกรัฐมนตรีจักเป็นอันตราย คนสําคัญจะล่วงลับ และจะมี เรื่องขัดแย้งในวงการภายใน.
16. พ่อเลี้ยงหนุ่มพยักหน้ารับ ครบเดือนแล้วหลังจากที่วาดดาวออกจากพันสายรุ้งไป เขาพยายามตามหาเธอจนแทบพลิกแผ่นดิน
17. นี่ไงเขาโค้งแบบนี้เลยออกมาแบบนั้น พลิกแผ่นดินหาวิธีอยู่ตั้งนาน เพราะในหนังสือเขียนว่าอกบนอกล่าง อ่านยังไงก็ไม่เข้าใจ”
18. แทบพลิกแผ่นดินหา หนุ่มใหญ่หายออกจากบ้านไป 5 วัน ล่าสุดพบนอนหมดลมหายใจกลางป่า ญาติเผยใช้วิธีนี้ถึงเจอ.
19. หาแทบพลิกแผ่นดิน ด.ช.4 ขวบหายตัว ปูพรมหาข้ามวันข้ามคืน เจออีกที นั่งเปลือยกายใต้ต้นมะม่วง อดข้าวหิวโซ มีรอยแมลงกัดต่อยและมีแผลถลอก.
20. “หาแทบพลิกแผ่นดิน น้องนิวตั้น” จากเหตุการณ์ ด.ช.วัย 4 ขวบได้หายออกจากบ้านพัก พื้นที่ ต.หาดกรวด อ.เมือง จ.อุตรดิตถ์.
21. เจ้าของกิจการค้าไม้ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ แปลกไหมทายาทที่หายไปของรพิพันธ์ น้องสาวที่ฉันตามหาแทบพลิกแผ่นดิน ที่แท้กลับเป็นคนใกล้ตัวเป็นเมียที่รักของแกนั่นล่ะ”.
อ้างอิง : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔