เป็นหูเป็นตา หมายถึงอะไร ?

เป็นหูเป็นตา หมายถึงอะไร ? สำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า “เป็นหูเป็นตา” หมายถึง  (สำ) ก. ช่วยสดับตรับฟังและดูแลรักษาแทน. อ้างอิงจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔

สำนวน “เป็นหูเป็นตา” ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การคอยสดับตรับฟังข่าวคราวต่างๆแทนผู้อื่น และ คอยดูแลคุ้มครองปกป้องรักษาสิ่งต่างๆแทนผู้อื่น

ที่มาของสำนวน “เป็นหูเป็นตา” ทั้งหูและตาเป็นอวัยวะสำคัญของคนเราในการรับสัมผัส โดยหูนั้นใช้ในการรับฟังเสียงต่างๆ ดังนั้นการเป็นหูก็คือคอยรับฟังสิ่งต่างๆที่จะเข้ามาทำให้เราเสียผลประโยชน์ และตานั้นเราใช้ในการมอง และสังเกตการณ์ดังนั้นจึงใช้ในการสำรวจ ตรวจตราทรัพย์สิน หรือสิ่งของไม่ให้ใครมาเอาไปหรือมาแย่งชิงไป ซึ่งเป็นที่มาของสำนวน เป็นหูเป็นตาที่หมายถึง ช่วยสดับตรับฟังและดูแลรักษาแทน.

• เป็น หมายถึง ก. คำกริยาสำหรับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำกับคำเพื่อให้เห็นว่าคำหน้าและคำหลังมีภาวะ คือ ความมี ความเป็น เกี่ยวข้องกันอย่างไร เช่น ท่านเป็นเจ้า เขาเป็นนาย.
• หู หมายถึง (๑) น. ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ ทำหน้าที่สำหรับฟังเสียง
• ตา หมายถึง (๑) น. ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ ทำหน้าที่ดู

ตัวอย่างการใช้งานสำนวน “เป็นหูเป็นตา” ในประโยค

1. ช่วยกัน”เป็นหูเป็นตา” แจ้งเบาะแส หรือ ร้องเรียนการกักตุนสินค้า และสิ่งจำเป็นได้ที่ ศูนย์ดำรงธรรมกระทรวงมหาดไทย ศูนย์ดำรงธรรมจังหวัด อำเภอทั่วประเทศ
2. มศว เน้นแนวคิดรับน้องใหม่ ให้นิสิตทำงานแบบเครือข่าย เป็นหูเป็นตาเหมือนสับปะรด. อธิการฯ ย้ำทำงานกับเด็กต้องไว้วางใจ เชื่อมั่น อย่ามีอคติกับเด็กมาก
3. อสม. "มดงาน" ประชาชนบริการประชาชน เคาะบ้าน 12.4 ล้านหลัง พลังจิตอาสา "เป็นหูเป็นตา" เฝ้าระวังโควิด-19.
4. “เป็นหูเป็นตา” เฝ้าระวังปัญหายาเสพติด. การป้องกันยาเสพติด หมายถึง การให้การศึกษา ข่าวสาร ความรู้ และข้อมูลในเรื่องคุณภาพ ชีวิตยาและยาเสพติด ตลอดจนการป้องกันตนเอง
5. เนื่องจากเกิดเหตุการณ์ความไม่สงบหลายจุด ในพื้นที่ 3 จังหวัดภาคใต้ และ 4 อำเภอในจังหวัดสงขลา จึงขอความร่วมมือประชาชนในการช่วยกัน”เป็นหูเป็นตา” สังเกตบุคคล วัตถุต้องสงสัย
6. ประสานหน่วยงานในพื้นที่เฝ้าระวัง และเข้าระงับเหตุไม่ให้ไฟลุกลาม วอนคนเชียงใหม่ช่วย”เป็นหูเป็นตา” ช่วยกันดับไฟป่าหมอกควัน เพื่อภาพลักษณ์ของเมืองเชียงใหม่.
7. “ตอนนี้เครื่องเป่าลมก็ยังต้องการอยู่เรื่อยๆ อีกสิ่งหนึ่งคืออยากให้ทุกคน”เป็นหูเป็นตา” หากเห็นจุดไหนเผาแจ้งเจ้าหน้าที่เพื่อทำการเข้าช่วยเหลือทันที ...
8. แถลงการณ์จากตำรวจรัฐนิวเซาท์เวลส์ระบุว่าโครงการผู้พิทักษ์เรียกร้องให้ประชาชนในชุมชนทุกคน “เป็นหูเป็นตา” ให้กับตำรวจ.
9. ชาวบ้าน”เป็นหูเป็นตา” แจ้งข่าวการลักลอบตัดไม้พะยูงกลางดึกที่บ้านบะ ต.กกแดง อ.นิคมคำสร้อย มุกดาหาร.
10. สร้างความเข้มแข็งเครือข่ายคุ้มครองแรงงาน ช่วย”เป็นหูเป็นตา” เฝ้าระวัง ดูแลแรงงานต่างด้าวให้ได้รับสิทธิตามกฎหมาย.
11. วันนี้ทีมข่าวหาดใหญ่โฟกัสมีข่าวมาประชาสัมพันธ์ ถึงชาวหาดใหญ่ทุกคน ให้ร่วมกันเป็นหูเป็นตาหากพบวัตถุต้องสงสัยให้แจ้งเจ้าหน้าที่ทันที "คนหาดใหญ่ ...
12. และอีกหนึ่งความไฮเทคที่นำมาใช้ในการช่วยตามหาเด็กคือ แอพพลิเคชั่นที่ชื่อว่า “เป็นหูเป็นตา”ซึ่งนอกจากจะแจ้งตามหาคนหายแล้ว รถหายก็ช่วยได้.
13. ผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดภูเก็ต ฝากถึงพี่น้องประชาชนให้คอยเป็นหูเป็นตาและช่วยกันระมัดระวังภัย
14. กลุ่มฟื้นฟูประชาธิปไตย ชวนร่วม”เป็นหูเป็นตา” วิ่งไล่ลุง ช่วยกันจับตา ช่วยกันถ่ายรูปการคุกคาม และการละเมิดสิทธิที่อาจเกิดขึ้นทั้งก่อนวันกิจกรรม .
15. "ร่วมเป็นหูเป็นตา" ผ่านแอปพลิเคชันภาครัฐ เพื่อมีส่วนร่วมในการดูแลและช่วยเหลือสังคมแบบประชาชนยุคดิจิตอล
16. สุรินทร์สั่งกำนัน ผู้ใหญ่บ้านเป็นหูเป็นตาในการสอดส่องดูแลและป้องกันและปราบปรามยาเสพติดในทุกพื้นที่.
17. เนื่องจากเกิดเหตุการณ์ความไม่สงบหลายจุด ในพื้นที่ 3 จังหวัดภาคใต้ และ 4 อำเภอในจังหวัดสงขลา จึงขอความร่วมมือประชาชนในการช่วยกันเป็นหูเป็นตา
18. มาร่วมกันเป็นหูเป็นตาเพื่อให้การเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึงสุจริตและโปร่งใส พบเห็นการแจกเงิน แจกของ หรือสงสัยว่าการกระทำของบุคคลหรือผู้สมัคร

อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔