สำนวน แปดเหลี่ยมแปดคม ใช้ในเปรียบเปรยถึง คนที่มีเลห์เหลี่ยมมาก เก่งในด้านการวางแผนเพื่อที่จะให้คนหลงกล มักใช้ในเชิงทั้งดีและไม่ดี
ที่มาของสำนวน แปดเหลี่ยมแปดคม มาจาก วรรณกรรมเรื่องสามก๊ก โดยในยุคสามก๊ก (พ.ศ. 763 ถึง 823) มียอดยุทธศาสตร์นามจริงว่า ซูชี่เหลียง นามยกย่องว่า “ขงเบ้ง” รับราชการเป็นอัครมหาเสนาบดีของจักรพรรดิก๊กชูฮั่น วันหนึ่ง ขงเบ้งได้รับบัญชาให้วางแผนรับศึกก๊กเหวยทางเหนือ ในขณะที่ภาคใต้ ก็มีนายทหารเหม็งฮั่วตั้งตัวเป็นปฏิปักษ์ต่อจักรพรรดิก๊กชูฮั่น โดยจับมือกับจักรพรรดิก๊กเหวย ยกทัพตนขึ้นเหนือในจังหวะที่ก๊กเหวยยกทัพลงใต้ โจมตีขนาบก๊กชูฮั่นพร้อมกัน
ด้วยกลยุทธ์ “แปดเหลี่ยมสิบสองคม” ขงเบ้งหลอกล่อพลพรรคเหม็งฮั่วที่เข้มแนวบู๊แต่อ่อนแนวบุ๋น จนหลงกลเข้าไปติดกับดักและถูกปิดล้อมไว้หมด จนพ่ายแพ้ไปหลายครั้ง และยอมเป็นเมืองขึ้นนับแต่นั้นมา
- แปด หมายถึง (๑) น. จำนวนเจ็ดบวกหนึ่ง
- เหลี่ยม หมายถึง (๑) [เหฺลี่ยม] น. ด้านที่เป็นสัน
- คม หมายถึง (๒) ว. ไม่ทื่อ เช่น มีดคม, บาดได้ เช่น ป่านคม
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน แปดเหลี่ยมแปดคม ในประโยค
1. คนนี้นะแปดเหลี่ยมสิบสองคมเลยนะ อย่าไปคิดกล้าทำอะไรเข้าล่ะ2. เห็นเขาเป็นคนที่ยิ้มแย้มตลอดเวลาดูไม่มีพิษมีภัย แต่จริงๆแล้วเขาเป็นพวกแปดเหลี่ยมแปดคม พยายามทำทุกวิธีทางเพื่อให้ตัวเองประสบความสำเร็จ
3. เธอไม่ต้องเป็นห่วงเขาหรอก เขาเป็นคนประเภทแปดเหลี่ยมแปดคม ต่อให้ต้องตกอยู่ในสถานการณ์อันตรายแค่ไหน ฉันเชื่อว่าเขาก็สามารถเอาตัวรอดได้
4. คน"แปดเหลี่ยมแปดคม"ผสมผสาน มุ่ง"กินบ้านกินเมือง"เรื่องตัณหา ดุจ"กำแพงมีหูประตูมีตา" ควรพึ่งพาระบอบอันชอบธรรม. "กงเกวียน กำเกวียน"จักเวียนว่าย มิวางวายติดตัวคนชั่วต่ำ
5. เพราะคู่วิวาทของเขาเป็นพวกแปดเหลี่ยมแปดคม อาจจะแว้งมากัดเขาเหมือนหมาลอบกัดเมื่อไหร่ก็ได้.
6. คน"แปดเหลี่ยมแปดคม"ผสมผสาน มุ่ง"กินบ้านกินเมือง"เรื่องตัณหา ดุจ"กำแพงมีหูประตูมีตา" ควรพึ่งพาระบอบอันชอบธรรม "กงเกวียน กำเกวียน"จักเวียนว่าย
7. เคยตกเป็นเมียนายย่นพวกหลวงแพ่งครั้งหนึ่งมาแล้ว ทั้งเวลากรมหมื่นเทพพิพิธเปนเจ้าพิมายอยู่ดังนั้น ทีจะเปนคนแปดเหลี่ยมแปดคม” เมื่อเหตุการณ์ไปถึงขั้นนี้
8. แปดเหลี่ยมแปดคม แปด เนตรสี่หน้าคล้าย พระพรหม เหลี่ยม จัดแหลมหลากคม แปดด้าน แปด ปากมากคารม รอบจัด คม กว่าขวานถากก้าน กิ่งไม้ ไพรขวาง ฯ
9. พวกแปดเหลี่ยมแปดคม อาจจะแว้งกลับมากัดเขาเมื่อไรก็ได้ แต่เขาก็ทําไปอย่างปิดทองหลังพระ. พอถึงคราวผงเข้าตาตัวเองก็ไม่มีใครช่วยเหลือเขาได้เลย”.
10. ประยุทธ์เป็นพวกแปดเหลี่ยมแปดคมมีจำนวนมากที่จะทำการคดโกงประเทศชาติด้วยการตั้งองค์กรอิสระมาจัดการทุกๆสิ่งซึ่งเป็นองค์กรที่เป็นพรรคพวกของตนเองซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวกในการทำกิจกรรมต่างๆโดยไม่ติดขัดหรือมีความผิดใดๆเลย
11. ประวิทย์ก็จัดเป็นพวกแปดเหลี่ยมแบบกลวงเช่นกันโดยเป็นผู้ที่คอยชักใยอยู่เบื้องหลังกระบวนการในการคดโกงต่างๆที่ทางรัฐบาลในสมัยนั้นได้ทำการพยายามที่จะออกกฎหมายและตั้งพรรคพวกของตนเองมาบริหารประเทศ
12. คนที่เป็นพวกแปดเหลี่ยมแปดคมนนั้นเราไม่จำเป็นที่จะต้องไปสุงสิงหรือไปยุ่งเกี่ยวด้วยเพราะว่าอาจจะนำพาความเดือดร้อนมาให้เราได้สักวันหนึ่ง
13. ตู่เป็นพวกแปดเหลี่ยมแปดคมชอบโคตรโกงเพื่อนฝูงและคนรอบข้างจนไม่มีใครคบทำให้ผู้คนที่อยู่รอบข้างเขาเอือมระอาและผ่านการตีจากไม่เข้าไปสุงสิงด้วย
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔