สำนวน บุญทำกรรมแต่ง ใช้ในการเปรียบเปรยถึง บุญหรือบาปที่ทำไว้ในชาติก่อน นั้นได้ส่งผลมาถึงชาตินี้ โดยถ้าเราทำกรรมดีในชาติที่แล้ว ก็จะทำให้ชีวิตดี ในชาตินี้ ส่วนถ้าเราทำชั่วในชาติที่แล้ว เราก็จะตกอับ ในชาตินี้นั่นเอง
ที่มาของสำนวน บุญทำกรรมแต่ง เป็นที่ทราบกันดีว่าคนไทยนั้นมีความเชื่อเกี่ยวกับภพชาติ เป็นเรื่องปกติ โดยมีความเชื่อว่า บุญหรือกรรมที่ได้ทำในชาติที่แล้วนั้น จะส่งผลมายังชาตินี้ด้วย ซึ่งถ้าหากเราทำบุญทำทานมากในชาติที่แล้ว ชาตินี้เราจึงเกิดมาร่ำรวย แต่ถ้าเราทำบาบในชาติที่แล้ว เคราะห์กรรมหรือบาบที่เราได้ทำนั้นก็จะส่งผลมาทำให้เรามีชีวิตที่แย่ในภพชาตินี้ด้วยนั่นเอง
ยังไม่มีใครสามารถที่จะยืนยันได้ว่า ชาตินี้ ชาติหน้ามีจริงหรือไม่แต่การเชื่อในเรื่องบุญและเรื่องบาบนั้น เป็นสิ่งที่คอยเตือนสติคนเราให้ทำตัวเป็นคนดี ช่วยเหลือคนอื่น มากกว่าการทำชั่ว เพราะเมื่อเรากลัวว่าชาติหน้าอาจจะลำบาก เราก็จะไม่กล้า หรือหลีกเลี่ยงที่จะทำชั่วในชาตินี้
- บุญ หมายถึง (๓) น. ความดี เช่น ปล่อยนกปล่อยปลาเอาบุญ, คุณงามความดี เช่น เขาทำบุญช่วยเหลือคนตกทุกข์ได้ยาก, ช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น เช่น คนใจบุญ, ผลของการทำความดีจากชาติปางก่อน เช่น เขามีบุญจึงเกิดมาบนกองเงินกองทอง. (ป. ปุญฺ; ส. ปุณฺย).
- ทำ หมายถึง (๑) ก. กระทำ, ประกอบขึ้น, ผลิตขึ้น, สร้างขึ้น, ก่อขึ้น, เช่น ทำเก้าอี้ ทำโต๊ะ ทำรองเท้า ทำรัง
- กรรม หมายถึง (๑) [กำ, กำมะ-] น. การ, การกระทำ, การงาน, กิจ, เช่น พลีกรรม ต่างกรรมต่างวาระ, เป็นการดีก็ได้ ชั่วก็ได้ เช่น กุศลกรรม อกุศลกรรม.
- แต่ง หมายถึง (๔) ก. เรียบเรียงให้เป็นเรื่องราว เช่น แต่งหนังสือ แต่งโคลงกลอน, คิดทำขึ้นเอง เช่น แต่งเรื่อง
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน บุญทำกรรมแต่ง ในประโยค
1. ชีวิตคนเรานอกจากจะต้องมีความพยายามแล้ว ก็คงอยู่ที่บุญทำกรรมแต่งที่เคยทำกันมาในชาติปางก่อน ถ้าทำบุญมาดีคุณก็จะประสบความสำเร็จได้สักวัน2. คนเรานอกจากจะต้องมีความมานะ ขยัน และ พยายามแล้ว มันยังขึ้นอยู่กับ “ บุญทำกรรมแต่ง ” ที่ได้เคยทำไว้ในชาติก่อน ถ้าเราได้ทำบุญมาดี สักวันหนึ่งเราก็จะประสบความสำเร็จ.
3. บุญทำกรรมแต่ง บุญกุศล คุณความดี ความเอื้อเฟื้อ การให้ที่บริสุทธิ์ ที่แต่ละคนได้เคยสั่งสมมาตั้งแต่อดีตชาติ จนถึงชาติปัจจุบัน มีมากน้อยแตกต่างกัน การดำเนินชีวิตของแต่ละคนจึงพบกับความทุกข์.
4. บุญทำกรรมแต่ง. เป็นความเชื่อตามหลักพุทธศาสนาว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว หรือ ทำกรรมอะไรไว้ ก็จะได้รับกรรม ...
5. ยอมรับเรื่องบุญทำกรรมแต่ง บางคนไม่ยอมรับเป็นความคิดที่ผิดนำไปสู่การทุจริตและฉ้อฉล ต้องเข้าใจเรื่องบุญทำกรรมแต่งเสียก่อน “กรรมลิขิตชีวิตของตน ยากดีมีจนสุดแต่วิถี .
6. ส่วนเมื่อมีคนบอก 'เป็นกำลังใจให้บอสปี กับปู่ค่า เรื่องอื่นให้มันเป็นไปตามบุญทำกรรมแต่งของแต่ละคนเถอะ ขออย่างเดียวให้บอสปี ตัวน้อย มีความสุขก็พอ'.
7. ในการสร้างชีวิตให้ประสบความสำเร็จนั้น มีผู้คนพูดกันว่า ต้องเป็นคนที่มีความเก่งและความเฮงผสมกัน เรื่องเฮงนั้นอยู่ที่บุญทำกรรมแต่งของแต่ละคน
8. อยู่อย่างหนึ่ง บอกว่ามีอะไรสักอย่างข้างบนนั้น กำหนดให้เราพบกับเขาหรือเธอค่ะ จะพบเพียงเพื่อผ่าน หรือพบเพื่อจาก ก็ขึ้นอยู่กับบุญทำกรรมแต่งที่คุณกับคนผู้นั้นทำมาร่วมกัน.
9. เรื่องคนรักคู่ครองนี้เป็นเรื่องของบุญทำกรรมแต่ง เพราะบางคนมีรูปโฉมไม่งดงาม โดดเด่น แต่ได้คู่ที่ดี และมีชีวิตคู่ที่อบอุ่น บางคนรูปงามแต่มักครองคู่กับใครได้ไม่ยั่งยืน
10. ผมแอบคิดอยู่เสมอว่าคนเราถ้าจะรวยทำอะไรมันก็รวย อันนี้คิดแบบผิวเผินนะแต่ถ้ามองให้ละเอียดประณีตลงไปก็คงไม่พ้นเรื่องบุญทำกรรมแต่ง
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔