สำนวน ได้คืบจะเอาศอกนั้น ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การต้องการได้มากกว่าที่เคยได้มาแล้ว มีความโลภต้องการไม่มีที่สิ้นสุด
ที่มาของสำนวน ได้คืบจะเอาศอก คำว่า คืบ และ ศอก เป็นมาตราวัดแบบโบราณ. คืบ เป็นความยาวตั้งแต่ปลายนิ้วโป้งถึงปลายนิ้วนางหรือนิ้วก้อยเมื่อกางมือและเหยียดนิ้วทั้งสองออกจากกันเต็มที่. ส่วน ศอก เป็นความยาวตั้งแต่ปลายข้อศอกถึงปลายนิ้วกลาง ๑ ศอก มีความยาวเท่ากับ ๒ คืบ.
สำนวนที่ว่าได้คืบจะเอาศอก เป็นคำกล่าวติเตียนว่าต้องการจะได้มากกว่าที่ได้มาแล้ว เช่น พอบริษัทเพิ่มเงินค่าล่วงเวลาให้ตามคำขอ พนักงานก็ขอขึ้นเงินเดือนอีก ได้คืบจะเอาศอกอย่างนี้ไม่ถูกต้อง. เขาแบ่งห้องให้อยู่ครึ่งหนึ่งก็น่าจะพอใจแล้ว จะขออยู่ทั้งห้องเลยได้อย่างไร ได้คืบจะเอาศอกไม่ดีหรอก.
ได้ หมายถึง (๑) ก. รับมาหรือตกมาเป็นของตัว เช่น ได้เงิน ได้ลูกได้แผล
- คืบ หมายถึง (๑) น. ช่วงระยะจากปลายนิ้วหัวแม่มือถึงปลายนิ้วก้อยเมื่อกางมือออกเต็มที่ เท่ากับ ๙ นิ้ว (มาตราชั่ง ตวง วัด), ช่วงระยะจากปลายนิ้วหัวแม่มือถึงปลายนิ้วกลางเมื่อกางมือออกเต็มที่ เท่ากับ ๙-๑๐ นิ้ว (ปรัดเล, แมคฟาแลนด์)
- จะ หมายถึง คำกร่อนของคำหน้าซึ่งซ้ำกับคำหลังในคำที่มี จ เป็นพยัญชนะต้นในบทกลอน เช่น แจ้งแจ้ง กร่อนเป็น จะแจ้ง แจ่มแจ่ม กร่อนเป็น จะแจ่ม มีคำแปลอย่างเดียวกับคำเดิมนั้น และมีความหมายในทางย้ำหรือเน้น.
- เอา หมายถึง (๑) ก. ยึด เช่น เอาไว้อยู่
- ศอก หมายถึง (๑) น. ส่วนของแขน ตรงข้ามกับข้อพับ, ข้อศอก ก็ว่า
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ได้คืบจะเอาศอก ในประโยค
1. พอบริษัทเพิ่มเงินค่าล่วงเวลาให้ตามคำขอ พนักงานก็ขอขึ้นเงินเดือนอีก ได้คืบจะเอาศอกอย่างนี้ไม่ถูกต้อง. เขาแบ่งห้องให้อยู่ครึ่งหนึ่งก็น่าจะพอใจแล้ว จะขออยู่ทั้งห้องเลยได้อย่างไร ได้คืบจะเอาศอกไม่ดีหรอก.2. สามีกับภรรยามีปากเสียงกัน ภรรยาต้องการให้สามีเลิกเที่ยวสามีก็ยอมแล้วต่อมาก็ต้องการให้สามีเลิกดื่มเหล้าเลิกเจ้าชู้ สามีก็เลิกดื่มเลิกเจ้าชู้แล้ว ต่อมาก็ต้องการให้สามีกับบ้านให้ตรงเวลาอีก สามีจึงพูดว่า เมื่อไหร่คุณจะหยุดสักที ผมยอมคุณมามากแล้วได้คืบเอาศอกจริงๆ แบบนี้ผมคงทนคุณไม่ได้แล้วนะ..
3. ได้คืบจะเอาศอก! นักวิชาการจับไต๋ 'กลุ่ม ส.ส.แอลจีบีที' ขอตั้งกมธ.สิทธิทางเพศเกินขอบเขต.
4. เรื่องห้ามพรรคการเมืองและกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมืองจัดกิจกรรมทางการเมือง ว่า ได้คืบจะเอาศอกอยู่เรื่อย โดยเวทีที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง
5. จึงขอให้ได้รับชัยชนะบ้างก็ยังดีเพื่อหล่อเลี้ยงพลวัตความคิดอุดมการณ์ของพวกตน หลังจากนี้ก็มีเพียงแต่ "ได้คืบจะเอาศอก"เท่านั้นเอง
6. ส. “มงคลกิตติ์” หนุนไม่อยากเสียเพื่อนกลุ่ม 11 พรรค ได้คืบเอาศอกขอเก้าอี้ รมต.บ้าง ขู่ไม่ได้เมินร่วมรัฐบาล รับเชียร์ “ธนาธร” เพ้อ 10 ปีข้างหน้าจะเป็นนายกฯ.
7. พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ฉะ พรรคการเมือง เสนอให้มีการผ่อนปรนคำสั่ง คสช. ได้คืบจะเอาศอก ระบุ รู้หมดใครพูดอะไรบ้าง.
8. มนุษย์ประเภท “ได้คืบจะเอาศอก” นั้น มีด้วยกันทุกชาติทุกภาษาโดย “ยอดซ่า” ที่เอาเปรียบคนอื่นทุกด้านอย่างใจดำ เอากำไรทุกทางอย่างสติแตก
9. นักวิชาการชี้โหวตไม่ผ่านพรก. เป็นการต่อสู้เชิงสัญลักษณ์ จึงขอให้ได้รับชัยชนะบ้างก็ยังดีเพื่อหล่อเลี้ยงพลวัตความคิดอุดมการณ์ของพวกตน หลังจากนี้ก็มีเพียงแต่ "ได้คืบจะเอาศอก"เท่านั้นเอง
10. จู่ๆ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ โพล่งออกมาว่า “ได้คืบจะเอาศอก” หมายถึงบรรดานักการเมืองที่ได้ปลดเรื่อง
ข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา