สำนวน ตบหัวลูบหลัง ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การกระทำหรือพูดให้ผู้อื่นรู้สึก กระทบกระเทือนใจในตอนแรก แล้วกลับมาปลอบใจในภายหลัง มักใช้สื่อในทางที่ไม่ดี หรือกล่าวถึงพฤติกรรมดังกล่าวในทางที่ไม่ดี ไม่เหมาะสม
ที่มาของสำนวน ตบหัวลูบหลัง มาจากการเปรียบเทียบถึงการทำร้ายในตอนแรก แล้วแสร้งเข้ามาปลอบใจด้วยการลูบหลังในภายหลัง ซึ่งเป็นการกระทำที่ยอมรับไม่ได้ คนที่มีนิสัยตบหัวแล้วลูบหลังนั้นเป็นคนที่คบไม่ได้ ไม่น่าคบหาอย่างยิ่ง เพราะอาจจะนำเรื่องไม่ดี หรือเรื่องเดือดร้อนเข้ามาให้สักวันหนึ่ง
- ตบ หมายถึง ก. เอาฝ่ามือหรือของแบน ๆ เป็นต้นตีอย่างแรง เช่น ตบหน้า ตบลูกเทนนิส, เอาฝ่ามือแตะเบา ๆ ด้วยความเอ็นดู เช่น ตบหัวเด็ก.
- หัว หมายถึง (๑) น. ส่วนบนสุดของร่างกายของคนหรือสัตว์
- ลูบ หมายถึง ก. เอาฝ่ามือทาบลงแล้วเลื่อนไปหรือมาเป็นต้น.
- หลัง หมายถึง (๔) ว. อยู่ตรงข้ามกับ ข้างหน้า, ตรงข้ามกับ ก่อน (ใช้แก่เวลาที่ผ่านพ้นไปแล้ว), ในลำดับถัดไป เช่น คนหลัง
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ตบหัวลูบหลัง ในประโยค
1. ตาลมักชอบดุด่าว่าตามอยู่เสมอจนตามร้องไห้ ทั้งๆที่ตามไม่ผิดอะไรเลย เมื่อตามร้องตาลจึงมาขอโทษ ตามจึงมักถามตาลว่า ทำไมตาลจึงชอบตบหัวแล้วลูบหลัง2. ควรจัดการยังไงกับเพื่อนที่ตบหัวลูบหลังดีครับ?
3. แมร์เคิลตบหัวลูบหลัง ให้กำลังใจคาเมรอนหลังแพ้เลือกประธานอียู. ผู้นำเยอรมนี ตบหัวแล้วลูบหลัง ออกมาให้กำลังใจนายกรัฐมนตรีคาเมรอน ของอังกฤษ
4. ชวรัตน์” ปฏิเสธอ้าง รมช.เกษตรคนใหม่แทน “ชาติชาย” ไม่ใช่โควต้าใคร ตบหัวลูบหลัง ลั่นพร้อมรับ “ชาติชาย” เป็นลูกพรรค ทำงานร่วมกัน
5. ตบหัวลูบหลัง ! โชเซ มูรินโญ กุนซือ แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด ได้ออกมายกย่อง ท็อตแนม ฮ็อตสเปอร์ ว่าเป็นทีมที่ดีที่สุดในลีก ...
6. ตบหัวลูบหลัง! "เหี่ยว" ออกปากชม "อันเช่" พร้อมเตือน "เป็นงานยากสำหรับนาโปลีที่จะผ่านอาร์เซนอล" ในยูโรป้า ลีก.
7. ตบหัวลูบหลัง! กุนซือฮานอย ซัด ช้างศึก มาตรฐานดรอปลง - แต่ชูสโมสรไทยยังแกร่งไม่เปลี่ยน. นายใหญ่แชมป์ลีกเวียดนาม ...
8. ตบหัวลูบหลัง!ลุงราหนุนน้าโอเล่คุมผีถาวรแต่ขอหยุดสถิติไร้พ่าย.
9. ตบหัวลูบหลัง ตบหัวกลางศาลา ขอขมาที่บ้าน”.
10. "ตบหัว…แล้วลูบหลัง" คุณเคยเห็นเจ้านายที่ด่าทอหรือลงโทษทีมงานแบบแรงๆ ไหมครับ จนทีมงานท้อแท้ แค้นใจคิดจะลาออก .
11. ถ้าคุณเจอคนที่แบบตบหัวแล้วลูบหลัง คุณจะมีวิธีการจัดการเค้ายังไงดี คือเราเจอแบบนี้จนเราเบื่อแล้วอ่ะ เบื่อมากๆๆๆๆๆ คือเราไม่รู้จะทำยังไงแล้วอ่ะ พอด่าเราเสร็จ ก็มาทำเป็นพูดดีด้วย ทำเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลยก่อนหน้านี้
12. ครูแป๋มเรียกวิธีนี้ว่า “ตบหัวแล้วลูบหลัง” ครูแป๋มเป็นคนตบหัวแล้วให้คุณครูท่านอื่นไปลูบหลัง และเมื่อเด็กๆเริ่มเข้าที่และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว
13. เหมือนลูบหลังแล้วตบหัว! พ่อแม่น้องไทตัล ซัดช่องดังไร้จรรยาบรรณ นำเสนอเรื่องหนี้ เตรียมนำเงิน 5 พันคืน!
14. อย่าตบหัวแล้วลูบหลังกันด้วยคำขอโทษแบบไร้มารยาท!
15. “ตบหัวแล้วลูบหลัง” ตอนฉันยังเด็ก พ่อแม่ทะเลาะกันเสียงดัง ฉันนอนร้องไห้...พยายามกลั้นเสียงสะอื้นในความมืด พ่อได้ยิน เอื้อมมือมาลูบหัวฉัน แล้วพูดเบาๆ “นอนซะลูก”