สำนวน “ติดต้อยห้อยตาม” เป็นสำนวนโบราณ ที่ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การติดตามไปติดๆ ติดตามไปทุกที่ติดตามอยู่ตลอดเวลา สำนวนนี้ปัจจุบันไม่ค่อยใช้กันแล้ว มีพบในหนังสือ สังข์ทองฉบับเก่า และในบทละครพูด ชิงนาง พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 6 โดยสำนวนทั้งสองนี้ไม่ทราบแน่ชัดว่าจะเป็นสำนวนเดียวกันแล้วพูดเพี้ยนมา หรือว่าเป็นคนละสำนวนแน่ แต่ถ้าพิจารณาดูจากความหมายของคำ สำนวนทั้งสองนี้จะต่างกันเล็กน้อย คือ คำ ‘ต้อย’ มาจากตามต้อยๆ ฉะนั้น ติดต้อยห้อยตาม คงจะหมายถึง ตามต้อย ๆ เฉยๆ บางทีก็พูดว่า ‘‘ตามต้อย” ส่วนคำ ‘สอย’ หมายถึง ใช้สอย ช่วยเหลือ ฉะนั้น “ติดสอย ห้อยตาม” หมายถึง ตามรับใช้สอย หรือคอยช่วยเหลือ แต่ปัจจุบันนี้ เห็นใช้แต่สำนวน ‘’ติดสอยห้อยตาม” ซึ่งอาจจะหมายถึงตามต้อย ๆ เฉยๆ หรือตามรับใช้ด้วย
- ติด หมายถึง (๑) ก. แนบอยู่ เช่น เนื้อติดมัน เนื้อติดกระดูก
- ต้อย หมายถึง ว. ตามกันไปติด ๆ, ตามหลังไปติด ๆ, เช่น เดินตามต้อย ๆ.
- ห้อย หมายถึง ก. แขวนติดอยู่ เช่น ห้อยอุบะ, ปล่อยหรือหย่อนให้แขวนติดอยู่ เช่น นั่งห้อยเท้า.
- ตาม หมายถึง (๑) ก. ไปหรือมาข้างหลังหรือภายหลังโดยลำดับของสิ่งหรือเหตุการณ์ที่มีมาก่อน เช่น ตามเขาไป แล้วจึงค่อยตามมา ตามเหตุการณ์
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า
1. ท่านผู้นี้หมั่นตามเสด็จสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จไหนติดต้อยห้อยตามด้วยเสมอ ไม่ว่างเว้น กระหยิ่มย่องพองตัวว่าตนเป็นคนใกล้ชิดพระพุทธเจ้า ...2. เพราะรู้อยู่แล้วปล่าว ว่าทุกๆคนในกลุ่มจะต้องมา" ส่วนนี่ก็แฟนเส้นเล็กดันติดต้อยห้อยตามเข้ามาด้วย. "แต่ที่กูสงสัยคือทำไม มันตั้งใจจะมาป่วนงาน หรือแม้แต่ที่มาหาเรื่องไอ้ฟาง เพื่อ!
3. อุตส่าห์สู้ติดต้อยห้อยตาม. อย่านึกแหนงแคลงเลยว่าเป็นยักษ์. มาเถิดลูกรักอย่าเกรงขาม.
4. ผลมันก็ได้น้อมฝังเข้าสู่จิตใจนั้นหละ ไปเกิดภพไหนชาติไหน มันก็ติดต้อยห้อยตามไปหลายภพหลายชาติ ให้ผลไปตามระยะ แล้วแต่ระยะสั้นระยะยาว แล้วแต่เรื่อง แล้วแต่เหตุ.
5. ตั้งแต่วันนั้นมา ได้เป็นศิษย์ติดต้อยห้อยตามพระสังฆปริณายกอยู่เป็นเวลา ๑๕ ปี มีความรู้ในทางพระพุทธศาสนาลึกซึ้งยิ่งขึ้น ๆ ทุกวัน ๆ"
6. แต่ร่ำร้องไห้หาเลือดตาย้อย อุตส่าห์สู้ติดต้อยห้อยตาม อย่านึกแหนงแคลงเลยว่าเป็นยักษ์ มาเถิดลูกรักอย่าเกรงขาม ถึงจะอยู่จะไปก็ให้งาม เจ้าผู้ทรามรักร่วมชีวา.
7. อุตส่าห์สู้ติดต้อยห้อยตาม.
8. ผมได้เป็นหมอลำสู่มื้อกะย้อนว่าบารมีของเพิ่น ฉะนั้นแล้วผมเองในฐานะเป็นลูกศิษย์ลูกหากะซิขอติดต้อยห้อยตาม และซิขอสืบสานกลอนลำไว้.
9. เพื่อมิให้คนดูเบื่อ จึ่งมักมีตัวละครตัวหนึ่งเรียกว่า “วิทูษก” เปนตลกหลวง สำหรับเปนผู้ติดต้อยห้อยตามพระเอกไป และคอยสอดเล่นตลกอะไร ๆ เรื่อย ๆ ไป.
10. โรงหนัง ที่เป็นสองโรงคือมีนายนกแก้วตามไปด้วยโรงหนึ่ง นายนกแก้วอยู่ข้างจะติดต้อยห้อยตามตลอดมา เดิมผมเข้าใจว่าจะเป็นการลำบากอยู่บ้างในการเดินทาง
11. ตาช้างก็เลยติดต้อยห้อยตามเข้ามาในงาน. ซึ่งมีที่กรุงเทพ ฯ อยู่บ่อย ๆ ได้ยินว่ากรมหลวงสรรพสาตร์ถูกยายพลับเมียตาช้างดุเอา ฝ่าพระบาท.
12. สั่งให้หานเฟิงเตรียมรถม้า เพราะว่าคราวนี้เขามี 'พระชายาในนาม' ติดต้อยห้อยตามไปด้วย ครั้งนี้คงจะใช้แค่ม้าเหมือนเดิมมิได้ ไหนจะอาการบาดเจ็บของเขาอีก.