สำนวน ตกม้าตาย ใช้ในการเปรียบเปรยถึง การแพ้ เสียเชิง เพราะว่ามีการเตรียมการไม่ดี หรือเตรียมตัวไม่ถูกว่าจะต้องต่อสู้อย่างไร ต้องเตรียมการอย่างใร ในการต่อสู้ หรือทำงานใด ๆให้สำเร็จลงไป
ที่มาของสำนวน ตกม้าตาย นั้นมาจาก หนังสือวรรณกรรมจีนอิงประวัติศาสตร์ เรื่องสามก๊ก ที่มักจะใช้คำบรรยายในการรบว่า รบกันสามเพลงโจผีก็ถูกทวนแทงตกม้าตาย
- ตก หมายถึง (๑) ก. พลัดลง, หล่นลง, เช่น ตกบันได ตกต้นไม้
- ม้า หมายถึง (๑) น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิด Equus caballus (Linn.) ในวงศ์ Equidae มีกีบเดี่ยว รูปร่างสูงใหญ่ ขายาว หางเป็นพู่ มีขนแผงคอยาววิ่งได้เร็ว ใช้เป็นพาหนะขับขี่และเทียมรถ
- ตาย หมายถึง (๑) ก. สิ้นใจ, สิ้นชีวิต, ไม่เป็นอยู่ต่อไป, สิ้นสภาพของการมีชีวิต, เช่น สภาวะสมองตาย
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ตกม้าตาย ในประโยค
1. ทีมฟุตบอลทีมชาติไทย ตกม้าตายในรอบแรกฟุตบอลซีเกมส์ โดยแพ้ทีมชาติลาวในนัดสุดท้าย2. อย่าตกม้าตายที่มาเลย์นะ. ... เพราะ มาเลย์หลังพิงฝาแพ้อีกคือหลุดวงโคจรแน่ๆ ... สิ่งหนึ่งที่ผมเห็นกับตาในนักเตะไทยชุดนี้คือแพสชั่น ทั้งสีหน้า แววตา
3. “งามไส้” ซ้ำสองในช่วงค่ำคืนวันที่ 14 สิงหาคม เมื่อรัฐบาลต้องมา “ตกม้าตาย” คาสภาด้วยการแพ้โหวตฝ่ายค้านอีกครั้ง หลังจากคณะกรรมาธิการวิสามัญถกข้อพิจารณา .
4. ความพ่ายแพ้ของทีมฟุตบอล “ช้างศึก” นัดบุกไปเยือน “เสือเหลือง” มาเลเซีย 1-2 ... 3 โค้ชหลายคนระดับโลกมักตกม้าตายเพราะวิธีการเดียวกัน ได้ประตูนำ 1-0
5. อองลองนำทัพขึ้นหน้าทหารหวังกล่อมขงเบ้งให้ยอมแพ้แต่ปรากฏว่า ขงเบ้งได้ตอบโต้อองลองอย่างหนักทำให้อองลองเจ็บช้ำน้ำใจจนตกม้าตาย.
6. เจอร์เก้น คล็อปป์ กุนซือลิเวอร์พูล มักจะมาตกม้าตายในรอบชิงชนะเลิศ หลังจากแพ้ในเกมนัดชิงฟุตบอลถ้วยมาแล้วถึง 6 นัดติดต่อกัน
7. เมื่อซีเอ๋งโกรธ จึงทําร้ายแฮหัวตุ้นตกม้าตาย จะเห็นว่า เป็นทหารกล้าแกร่ง ... เข้าถั่ว แล้วใช้ไฟคลอก เมื่อแพ้ข้าศึกแฮหัวตุ้นจัดเชือกมัดตัวเองให้โจโฉ ลงโทษตามระเบียบวินัย .
8. ย้อนดูละครที่ทำดีมาเกือบทั้งเรื่อง แต่กลับมาตกม้าตายตอนจบ เพราะคนดูคาดหวังเอาไว้ว่าน่าจะทำได้ดีกว่านี้ สุดท้ายกลายเป็นดราม่าย่อมๆ
9. "ปิเก้"รับแพ้ที่โรมตามหลอนถึงแอนฟิลด์-ป้อง"น้าบัล"ไม่อยากทำทีมน่าเบื่อ ... ฤดูกาลนี้พวกเขามาตกม้าตายในสถานการณ์คล้ายกันคือนำก่อน 3-0 ในเกมแรก
10. มาตกม้าตายกับฉากกุ๊กกิ๊กกับนางเอก เฟิร์น-นพจิรา ซะนี่โดยฉากนี้เป็นฉากที่ ศิลา(ต่อ) พา มินตา(เฟิร์น) ย้ายมาอยู่ที่เซฟเฮาส์ของตัวเอง
11. ทีมข่าวการเมือง. ปรากฏการณ์ของ "พรรคอนาคตใหม่" ในการเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ผ่านมา ... เลยไปถึง การแพ้การเลือกตั้งซ่อมที่นครปฐม ... ซ้ำด้วยกรณีของ "ช่อ" พรรณิการ์ วาณิช โฆษกพรรคฯ ที่ต้องมาตกม้าตายด้วยการถูกเปิดปมประเด็นเงินบริจาค "จุกอก" .
12. ที่ตั้งบริษัทเเสนไกล เลยไม่ค่อยมีคนมาสมัครงาน ทำไงดี? ... เสนอเงินเดือนก็เเล้ว อะไรก็เเล้วสุดท้ายมาตกม้าตายที่ “บริษัทไกลจากบ้านมากไป
13. 'ธนาธร' ส่อตกม้าตาย ปมถือหุ้นสื่อ คดีความเรียงหน้ามาเป็น ตับ สำหรับ ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ที่วันนี้พ่วงสถานะหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ และว่าที่ส.ส.รอการรับรองจากคณะกรรมการการเลือกตั้ง
14. คอร์ด พ่อหม้ายพ่ายรัก แต่กลับมาตกม้าตาย ตอนจบตกเป็นพ่อหม้าย ไม่มีแม่ยก เหมือนตัวตลก ที่หมดมุขอำ พ่อหม้ายพ่ายแพ้ สายเกินจะแก้ แล้วแต่เวรกรรม ร้องไห้ในความเจ็บช้ำ ทนทุกข์ระกำ อยู่แต่ผู้เดียว