สำนวน ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึง การคล้อยตามผู้ที่มีอำนาจเพราะความจำเป็นที่จะต้องทำตาม หรือเห็นด้วยเพราะเกรงกลัว หรือต้องการที่จะประจบประแจงเพื่อเอาใจผู้มีอำนาจ
ที่มาของสํานวน ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ มักจะใช้เปรียบเปรยกับ ผู้ชายที่กำลังสานสัมพันธ์กับผู้หญิงในช่วงแรกๆ ที่ฝ่ายผู้หญิงพูดอะไร ก็จะเออออห่อหมกตาม และเห็นด้วยทุกเรื่องไม่มีคัดค้าน เพื่อต้องการเอาใจฝ่ายหญิง
- ชี้ หมายถึง (๓) ก. แนะนำ, บอกให้, เช่น ชี้ทาง.
- นก หมายถึง น. ชื่อสัตว์มีกระดูกสันหลังเลือดอุ่น มี ๒ เท้า ๒ ปีก และมีขนปกคลุมร่างกาย ออกลูกเป็นไข่ก่อนแล้วจึงฟักเป็นตัว.
- เป็น หมายถึง ก. คำกริยาสำหรับแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำกับคำเพื่อให้เห็นว่าคำหน้าและคำหลังมีภาวะ คือ ความมี ความเป็น เกี่ยวข้องกันอย่างไร เช่น ท่านเป็นเจ้า เขาเป็นนาย.
- ไม้ หมายถึง (๑) น. คำรวมเรียกพืชทั่วไป โดยปรกติมีราก ลำต้น กิ่ง ก้าน และใบ, เรียกเนื้อของต้นไม้ที่ใช้ทำสิ่งของต่าง ๆ มีลักษณะเป็นท่อน แผ่น หรือดุ้น เป็นต้น, คำประกอบหน้าสิ่งของบางอย่างที่มีลักษณะยาวซึ่งทำด้วยไม้หรือเดิมทำด้วยไม้ เช่น ไม้กวาด ไม้พาย ไม้เท้า ไม้จิ้มฟัน, คำนำหน้าบอกประเภทต้นไม้ เช่น ไม้ยาง ไม้ดำ ไม้แดง, ท่ารำและท่าตีกระบี่กระบองท่าหนึ่ง ๆ เรียกว่า ไม้หนึ่ง ๆ, โดยปริยายหมายความว่า ท่าที เช่น เขาจะมาไม้ไหน, ลักษณนามเรียกของเช่นปลาย่างที่เสียบไม้เรียงเป็นตับว่า ปลาไม้หนึ่ง ปลา ๒ ไม้, เรียกผ้าที่ม้วนโดยมีไม้อยู่ข้างใน ว่า ผ้าไม้หนึ่ง ผ้า ๒ ไม้
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ชี้นกเป็นนก ชี้ไม่เป็นไม้ ในรูปประโยค
1. การเป็นเพื่อนกัน รักกันมาก บางทีก็ตามใจเพื่อนทุกอย่าง เพื่อว่าอย่างไร ก็ตามนั้น ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ ไม่มีขัดใจ กลัวเพื่อนไม่ รัก ไม่มีใครคบ2. ปัญหาโลกแตก ชี้นกเป็นไม้. ให้คิดกันเล่นๆ ก่อนจะไปเนื้อหาหลัก ถ้าเราเป็นทีม Business ที่จะทำซอฟต์แวร์ขึ้นมาสักตัวหนึ่ง อย่างแรกที่ทำคืออะไรครับ? …
3. ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้. สืบเนื่องจากข่าว iPhone 4 มีปัญหาเรื่องสัญญาณอ่อนหากจับตำแหน่งเสาอากาศ (ข่าว Blognone) เรื่องมันเริ่มดราม่าไปอีกระลอกเมื่อตา ...
4. ทำงานเป็นคู่ครับ "ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้" คล้ายกับปฏิบัติการที่ผ่านการฝึกมากครับ.
5. ชี้นกเป็นนกชี้ไม้เป็นไม้อะไรก็ได้ก็ดี จะผิดจะถูกไม่เถียงฉันยอมให้เธอคนนี้ เพราะรักที่มีให้เธออะไรก็ยอมให้เธอทุกที
6. นำพารัฐบาลเลือกตั้งผ่านมา 2 เดือนกว่า พิสูจน์ตัวตน-ความสามารถอย่างแท้จริง เพราะ 5 ปีบนบัลลังค์ "หัวหน้าคสช." ชี้นกเป็นนกชี้ไม้เป็นไม้ ไม่สามารถวัดอะไรได้.
7. แล้วก็ใช้เงินนั่นรักษาร่างกาย หลายคนมีตำแหน่งหน้าที่การงานมีคนนับหน้าถือตา มีลูกน้องมากมาย ชี้นกเป็นนกชี้ไม้เป็นไม้ แต่กลับมาถึงบ้านพูดอะไรก็ไม่มีใครฟัง ...
8. ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ - ตอนที่ 11ในเมื่อทำอะไรเขาไม่ได้เลย แถมเธอยังต้องทำตามที่เขาสั่งอีก เพียงขวัญเลยเดินหนีคนบ้าอำนาจออกมานอกระเบียง ...
9. เรียกว่าชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ ไม่เชื่อลองมาฟังคอมเมนต์ของพ่อตาแม่ยายผมกัน. “ ก็กว้างดีนะ” พ่อตาเอ่ย “แคบจัง ทำไมไม่สร้างให้เต็มพื้นที่เลยล่ะ” แม่ยายแย้ง “ดีๆ เหลือเนื้อที่ข้าง .
10. เพื่ออยากชนะใจ จึงยอมได้ทุกอย่าง ขนาดชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้'
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔