สำนวน ไก่อ่อน หรือ ไก่อ่อนสอนขัน ใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่มีประสบการน้อย มักไม่รู้ทันเล่ห์เหลี่ยมของคนเจ้าเลห์ อาจจะถูกหลอกให้ทำอย่างนั้นอย่างนี้ หรือโดนหักหลังได้เนื่องจากไม่รู้เท่าทันคนอื่น เพราะว่ายังมีมีประสบการในการโดนหลอก หรือรู้เท่าทันคน
ที่มาของสำนวนนี้ มาจากการเปรียบเทียบถึงไก่ที่กำลังจะเริ่มโตเป็นไก่หนุ่มตัวผู้ มักจะเริ่มฝึกขันเมื่อจะเติบโต แต่ก็ยังขันได้ไม่เสียงดังเพียงพอเมื่อเทียบกับไก่ตัวเต็มวัย เสียงออกจะแหลมๆแหบๆดูเพราะ กังวานเหมือนไก่ผู้ตัวเต็มวัย เปรียบเทียบกับ วัยรุ่นที่กำลังแตกเนื้อหนุ่มเนื้อสาวอายุประมาณ 13-14 ขวบ ย่อมมีประสบการณ์น้อยโลกทัศน์ยังไม่กว้างไกลลึก ย่อมรู้ไม่ทันเล่ห์เหลี่ยมต่างๆได้ และยังเชื่ออะไรอย่างง่ายๆและไม่มีเหตุผลอีกด้วย ฉะนั้นจึงถูกหลอกลวงได้ง่าย นี่จึงเป็นที่มาของสำนวน ไก่อ่อนสอนขัน
- ไก่ หมายถึง น. ชื่อสัตว์ปีกจำพวกนก มีหลายวงศ์ บินได้ในระยะสั้น หากินตามพื้นดิน ตกไข่ก่อนแล้วจึงฟักออกเป็นตัว ตัวผู้หงอนใหญ่และเดือยยาว ตัวเมียหงอนเล็กไม่มีเดือย เช่น ไก่ป่า ไก่ต๊อก ไก่ฟ้า
- อ่อน หมายถึง (๕) ว. ไม่แก่ เช่น มะพร้าวอ่อน
- สอนขัน หมายถึง ว. เรียกไก่อ่อนที่เพิ่งหัดขันว่า ไก่อ่อนสอนขัน หรือ ไก่สอนขัน, โดยปริยายหมายถึงมีประสบการณ์น้อยยังรู้ไม่ทันเล่ห์เหลี่ยมของคน.
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน ไก่อ่อน หรือ ไก่อ่อนสอนขัน ในประโยค
- ทำเป็นเก่งอวดเบ่งไปเถอะ ไก่อ่อนสอนขันอย่างพวกแก จะไปรู้ทันคนมีประสบการณ์โชกโชนได้อย่างไร ระวังจะโดนเอาง่ายๆ
- ผมก็เป็นแค่ไก่อ่อนสอนขัน เพิ่งเข้ามาศึกษาเรื่องรถยนต์ได้ไม่นาน ยังไงรบกวนทุกท่านให้คำแนะนำด้วยนะครับ
- สุดท้าย การะเกด ก็ได้เห็นว่า คุณพี่ กลายเป็น “ไก่อ่อนสอนขัน” เพราะอยู่ในฐานะผู้ด้อยประสบการณ์ ไม่รู้เท่าทันผู้อื่นก็งานนี้แหละเจ้าค่ะ...ว่ากันตั้งแต่เรื่องภาษาฝรั่งเศสเลยล่ะเจ้าค่ะ
- “ไก่อ่อนสอนขัน” นั้นใช้ในเชิงปรามาส หรือดูถูกผู้ฟังว่ายังไม่เก่งกล้าถึงระดับ แต่ริจะมาทาบรัศมีผู้เชี่ยวชาญ สำหรับ “ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่” นั้น ใช้ในกรณีที่ผู้พูดและผู้ฟังต่างก็รู้ดีว่า ไก่ไม่มีนม และงูไม่มีตีน แต่สำนวนนี้มีนัยว่า ทั้งสองรู้ความลับของกันและกัน คือรู้ทันและรู้ชั้นเชิงกันดี ส่วน “เจ้าชู้ไก่แจ้” หมายถึง ผู้ชายเจ้าชู้ที่มีลีลาเดินกรีดกราย อีกทั้งมีกริยากรุ้มกริ่มเวลาจีบสาว.
- ฉันผ่านมาไม่รู้กี่คน คุณจะรู้ได้ยังไง คนหลอกลวง” เมื่อมีโอกาสเธอไม่วายจะต่อว่าให้เขาเจ็บจี๊ดในใจ แต่มาร์คไม่ถือสา เพราะสิ่งที่ได้ลิ้าค่าเกินบรรยาย “ผัวไม่ใช่ไก่อ่อนสอนขันนะเมียจํา
- ส่วนผมเป็นนักศึกษาที่ถูกหลอกล่อเอามาเป็น บริวาร นายตํารวจมือปราบมีประสบการณ์โชกโชน ดูปราดเดียวก็รู้ว่าผมคือไก่อ่อนสอนขัน แค่ถูกหิ้วตัวไปสอบปากคําก็ รู้ .
- ก็จําเป็นต้องรู้จักวิชามาร มิฉะนั้นถ้าซื่อ ๆ ที่อ ๆ กลายเป็นไก่อ่อนสอนขัน เสียเปรียบฝ่ายตรงข้ามได้ ขอแต่เพียงอย่า ถึงขนาดทําผิดกฎหมายหรือโกงหรือละเมิดจริยธรรมเสียเองเท่านั้น ..
- .น้าคำปองเคยมีผัวมาแล้ว ลีลาก็ต้องช่ำชองเป็นธรรมดา ไก่อ่อนสอนขันอย่างคุณทศพลจะประสีประสาอะไร”. “แม่กับลูกมีผัวคนเดียวกัน อัปรีย์สีกบาลแท้ๆ !”.
- ถ้าไก่ตามรูปยังเป็นไก่อ่อนสอนขันอยู่ครับ ขนหางเส้นยาว ๆ ยังไม่ขึ้น ขนสร้อยยังขึ้นไม่เต็ม เอาไปต่อไม่ได้ครับ ไปเจอไก่ป่าขันข่มก็ไม่กล้าขันแล้วครับ!
- แม้จะเป็นไก่อ่อนสอนขัน แม้จะไม่เคยไป 'ขึ้นครู'ที่ไหนมาก่อน แต่ธรรมชาติไม่เคยทำให้หนุ่มฉกรรจ์คนไหนเบื้อใบ้ตลอดกาลนาน ตรงข้ามกลับสอนหัดให้รู้จักลีลารักได้ในเวลาอันรวดเร็ว.
แหลง่ข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา