สำนวน ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด ใช้ในการเปรียบเปรยถึง ไม่สามารถตัดความสัมพันธ์ได้ มักใช้แก่พ่อแม่ที่รักลูกมากถึงจะโกรธจะเกลียดอย่างไรก็ตัดไม่ขาด ไม่สามารถตัดเยื่อใยได้จริง ความรักความผูกพันที่มีต่อกัน ทำให้ไม่สามารถตัดเยื่อใยที่มีต่อกันได้ อันด้วยเหตุที่ผู้นั้นเป็นบุคคลอันเป็นที่รักนั่นเอง เช่น เป็นภรรยา สามี ลูก ญาติสนิท หรือแม้กระทั่งเพื่อนรักที่สนิทสนมชอบพอกัน
- ฆ่า หมายถึง (๑) ก. ทำให้ตาย เช่น ฆ่าคน ฆ่าสัตว์
- ไม่ หมายถึง ว. มิ, คำปฏิเสธความหมายของคำที่อยู่ถัดไป เช่น ไม่กิน ไม่ดี, ถ้าอยู่ท้ายคำ ต้องมีคำ หา อยู่หน้า เช่น หากินไม่.
- ตาย หมายถึง (๑) ก. สิ้นใจ, สิ้นชีวิต, ไม่เป็นอยู่ต่อไป, สิ้นสภาพของการมีชีวิต, เช่น สภาวะสมองตาย
- ขาย หมายถึง ก. เอาของแลกเงินตรา, โอนกรรมสิทธิ์แห่งทรัพย์สินให้แก่กันโดยตกลงกันว่าผู้รับโอนจะใช้ราคาแห่งทรัพย์สินนั้น มีหลายลักษณะ คือ ชำระเงินในขณะที่ซื้อขายกัน เรียกว่า ขายเงินสด, ขายโดยยอมเก็บเงินอันเป็นราคาของในวันหลัง เรียกว่า ขายเชื่อ, (เลิก) เอาเงินเขามาโดยยอมตนเข้ารับใช้การงานของเจ้าเงิน เรียกว่า ขายตัวลงเป็นทาส.
- ขาด หมายถึง (๑) ก. แยกออกจากกันเพราะถูกดึง ตัด หรือฉีก เป็นต้น เช่น เชือกขาด แขนขาด ผ้าขาด
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด ในประโยค
1. ถึงเธอจะทำอะไรพลาดพลั้งไป เลวร้ายขนาดไหน ก็กลับไปขอขมาขอโทษท่านเถอะ คนเป็นพ่อแม่ถึงจะโกธรขนาดไหนก็ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาดหรอก2. น่าเห็นใจครอบครัวนี้จริงๆ ลูกชายพึ่งไม่ได้ แถมมีแต่สร้างเรื่องเดือดร้อนเข้าบ้านเสมอ พ่อแม่ก็ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด คอยช่วยเหลือทุกครั้งไป
3. ป้าสายหยุดแกมีลูกชายคนเดียว แต่ลูกชายของแกไม่เอาการเอางาน วันๆทำตัวเป็นอันธพาล หาเรื่องเขาไปทั่ว แม้ป้าสายหยุดจะโกรธ ไม่พอใจในการกระทำของลูกชาย แต่ลึกๆแล้วป้าสายหยุดแกยังเป็นห่วงและพร้อมที่จะให้อภัยลูกชายเสมอ
4. ยังไงก็พ่อลูกกัน ตัดเยื่อใยไม่ขาดกันอยู่แล้ว
5. ถึงแม้ว่าเธอจะทำผิดอะไรไป ไม่ว่าพ่อแม่จะโกรธแค่ไหนขอแค่เธอไปขอโทษท่านก็พร้อมจะให้อภัย ยังไงก็ ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด หรอก
6. ก็เพราะเธอกับเขามัน ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด กันไง พอเลิกกันไปเดี๋ยวก็กลับมาคบกันอีก ไป ๆ มา ๆ อยู่แบบนี้ไม่รู้จบ
7. ลูกทํากิจการขาดทุนหลายครั้ง แต่แม่ก็ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด ให้เงินช่วยทุกครั้ง. ข. ตอนนี้เขารํ่ารวย แต่เมื่อหนุ่มๆ ยากจนแทบไม่มีจะกิน
8. ครั้นเมื่อพระอินทร์ตามมาได้ทันก็ได้ขอหม้อน้ำอมฤตนั้นคืน แต่ครุฑปฏิเสธเพราะต้องรักษาคำสัตย์ที่จะนำน้ำอมฤตไปให้เหล่านาค เพื่อเป็นค่าไถ่มารดาครุฑของตนให้พ้นจากการเป็นทาส และให้พระอินทร์ตามไปเอาคืนเอง จากนั้นครุฑจึงได้นำหม้อน้ำอมฤตไปมอบให้เหล่านาค โดยนำไปวางเทินไว้บนกอหญ้าคาเพื่อไม่ให้หม้อล้มหกหรือแตก ว่ากันว่าขณะที่วางหม้อลงนั้น น้ำอมฤตได้กระฉอกหกลงบนกอหญ้าคานั้น 2-3 หยด ด้วยเหตุนี้หญ้าคาจึงกลายเป็นหญ้าอมตะที่ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด อยู่คู่พื้นโลกมาจนเท่าทุกวันนี้ และชาวฮินดูยังนับถือว่าหญ้าคาเป็นสิ่งมงคลอีกด้วย นิยมนำไปใช้ในการใช้ประพรมน้ำเทพมนต์พุทธมนต์
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา