สำนวน ขนหัวลุกนั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่อยู่ในอาการตกใจกลัวมากจนขนลุกขนชัน โดยอาการ ขนลุกนั้นเป็นการตอบสนองของร่างกายจากระบบประสาทอัตโนมัติ ให้ให้กล้ามเนื้อขนาดเล็กที่อยู่บริเวณรูขุมขนทั่วร่างกายนั้นหดตัว จนทำให้เส้นขนทั้งตัวนั้นเกิดการลุกชัน ซึ่งอาจจะมีสาเหตุมาจากสิ่งเร้าต่างๆรอบตัว หรืออารมณ์ต่างๆ ความกลัว ความตกใจอย่างสุดขีด ซึงจะสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยอัตโนมัติ และคนทุกคนก็คงเคยได้รู้สึกขนลุกขนชันมาแล้ว
อาการขนหัวลุกนั้น เรามักจะใช้ในกรณีเกี่ยวกับเรื่องลี้ลับ ผีสาง วิญญาณ หรือเรื่องหลอนๆเป็นหลัก เช่นการที่เดินไปบนถนนคนเดียวกลางดึก แล้วมีเสียงคนกรีดร้องเสียงดังจนน่ากลัว ซึ่งคาดว่าจะเป็นภูตผี หรือวิญญาณที่เข้ามาตามรังควาญ
- ขน หมายถึง น. สิ่งที่เป็นเส้นขึ้นตามผิวหนังคนและสัตว์ เช่น ขนตา ขนนก ขนเม่น และใช้ตลอดไปจนถึงที่ขึ้นบนผิวต้นไม้ ผลไม้ ใบไม้ และอื่น ๆ, ราชาศัพท์ว่า พระโลมา.
- หัว หมายถึง น. ส่วนบนสุดของร่างกายของคนหรือสัตว์
- ลุก หมายถึง ก. เคลื่อนขึ้นจากท่านั่งหรือท่านอน เช่น ลุกจากเก้าอี้ลุกจากที่นอน, ตั้งขึ้น เช่น ขนลุก
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน ขนหัวลุก ในประโยค
1. รายการชมรมขนหัวลุกเป็นหนึ่งในรายการโปรดในความทรงจำเลยค่ะ ตอนเด็ก ๆไม่ค่อยได้ดูกันเต็มตาหรอกเพราะมันดึก เเม่ไม่ให้ดู2. ขนหัวลุก! ล้มตัวลงนอนผงะตัวแข็งทื่อตาเบิกโพลง ศูนย์วิทยุหน่วยกู้ภัยบรรเทาวังวิเศษ จ.ตรัง ได้รับแจ้งขอความช่วยเหลือมีงูบองหลา หรืองูจงอางขนาดใหญ่ เลื้อยขึ้นไปอยู่บนขื่อหลังคาขนำในสวนยาง
3. ขนหัวลุก! สาวทำบุญในสำนักสงฆ์ลำปาง ถ่ายรูปติดภาพหน้าเพื่อนเปลี่ยนไป.
4. ลอยกระทง ขนหัวลุก! หนุ่มใหญ่ช็อก เจอศพกลางสำนักสงฆ์ร้าง ตายมา 7 วันไม่มีใครรู้ หลังกำลังมาหาที่ลอยกระทง เผยลูกหลานยังหาที่ลอยไม่ได้ ..
5. ขนหัวลุก! กู้ภัยเซลฟี่ติดวิญญาณในรถเก็บศพ ก่อนไปช่วยน้ำท่วม ... 11 คน แต่มีศีรษะลึกลับ คนที่ 12 นั่งอยู่ด้านหลัง โผล่ขึ้นมาให้เห็นแต่ผม ชวนให้ขนลุก
6. ประสบการณ์ขนหัวลุก เกือบเป็นตัวตายตัวแทน ... เลยให้คนที่ดูแลสระลงไปเอาตัวผมขึ้นมา จากที่มีคนเล่าให้ฟัง ตัวผมเขียวมาก ปากม่วงจนน่ากลัว
7. เมื่อพูดถึงเรื่องชวนขนหัวลุกที่น่าสนใจ เชื่อว่าคงมีคนไม่น้อยที่นึกภาพของซีรีย์ชื่อดังในเน็ตฟลิกซ์หรือภาพยนตร์ฮอลลีวูดขึ้นมาเป็นอย่างแรก
8. บาส คิมม่อน แชร์ประสบการณ์ขนหัวลุก เคยโดนพบเจอเหตุการณ์เกี่ยวข้องคุณไสยมนต์ดำ!
9. ที่ผู้กำกับตัวจริงอย่าง นุ-อนุวัฒน์ ไม่ได้สั่ง ทำเอาขนหัวลุกกันยกกอง ช่วยเพิ่มพูนความสยองให้กับละครเป็นอย่างดี แต่ล่าสุด เกศินี (น้ำตาล-พิจักขณา) หลอนกว่า
10. เรียกว่าเป็นภาพชวนหลอนที่ต้องบอกว่าใครมาเห็นก็ทำเอาขนลุก โดยหนุ่มชาวญี่ปุ่น @kaichikun ได้เจอมา จนทำเอาผวาขนหัวลุกไปเลยทีเดียว.
11. ได้มีข้อความเขียนไว้อยู่ อ่านจบถึงขั้นขนหัวลุก น่ากลัวยิ่งกว่าอันตรายของไวรัสโควิด-19 ที่อาจจะติดมากับธนบัตรเสียอีก.
12. รายการวาไรตี้ทอล์กโชว์ เกี่ยวกับความเชื่อเหนือธรรมชาติ วิญญาณและเรื่องราวชีวิตหลังความตาย ตื่นเต้นกับเรื่องราวขนหัวลุก จากประสบการณ์จริง พร้อมพิสูจน์
13. เรื่องขนหัวลุก จากคำพูดของเด็ก ที่เขาอาจจะไปเห็นอะไรบางอย่าง ที่เราไม่เห็น.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔
