สำนวน กินสำรับ นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึงการ กินอาหารที่เขาจัดมาเป็นสำรับ, กินอาหารอย่างดี เช่นการได้รับการดูแลอย่างดี ด้วยการให้กินอาหารที่ดีที่สุดเท่าที่จะหาได้ มาให้แก่แขกผู้ที่มาเยือน และจะได้รับการดูแลอย่างดีด้วย
ที่มาของสำนวน กินสำรับ นั้น กินสำรับ มาจากวัฒนธรรมไทยที่มีการจัดสำรับอย่างดีเพื่อต้อนรับแขก ที่แสดงถึงการให้ความสำคัญกับแขกที่มาเยือนด้วยการจัดสำรับอาหาร คาวหวานไว้ต้อนรับ ซึ่งจะเป็นอาหารที่ดีที่สุด ในท้องถิ่นเท่าที่จะหาได้ การแสดงตัวเป็นเจ้าบ้านที่ดีนั้นจึงมีความสำคัญ
- กิน หมายถึง ก. เคี้ยว เช่น กินหมาก, เคี้ยวกลืน เช่น กินข้าว, ดื่ม เช่น กินนํ้า, ทำให้ล่วงลำคอลงไปสู่กระเพาะ
- สำรับ หมายถึง น. ของหรือคนที่รวมกันเข้าได้ไม่ผิดหมู่ผิดพวกเป็นชุดเป็นวงเป็นต้น เช่น ไพ่ ๒ สำรับ พระพิธีธรรม ๑ สำรับ มี ๔ รูป นักสวดคฤหัสถ์ ๑ สำรับ มี ๔ คน, ภาชนะเช่นถาดเป็นต้นใส่ถ้วยชามพร้อมบรรจุอาหารคาวหรือหวานเป็นชุด เช่น สำรับคาว สำรับหวาน.
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน กินสำรับ ในประโยค
1. เด็กๆ ต้องไปกินสำรับด้วยกัน2. ประยุทธต้อนรับเพื่อนๆ ที่มาเยี่ยมอย่างดี ด้วยการชวนเพื่อน กินสำรับ มีทั้งคาวหวานมากมาย จนเพื่อนๆรู้สึกดีใจ ที่ประยุทธดูแลเพื่อนฝูงดีขนาดนี้
3. กินสำรับ ชาวปักษ์ใต้ หลังบุกป่า “ฮาลาบาลา” “เดินป่า” ใครล่ะจะไม่ตื่นเต้น ยิ่งรอบนี้ต้องบุกป่าด้ามขวานไทยแห่งนราธิวาสอย่าง “ฮาลาบาลา” ที่ได้ถูกขนานนามว่าเป็น “อเมซอนแห่งเอเชีย”
4. แต่งไทยเที่ยววัง นั่งกินสำรับ คาวหวานพร้อมสรรพ.
5. “บ้านระจัน” นุ่งโจง ห่มสไบ กินสำรับไทย ที่ตลาดไทยย้อนยุค ใครสายช้อป สายชิม ชอบเดินชิลหาของกินตามตลาด มาทางนี้ เรามีตลาดสุดแนว บอกเลยพอเดินเข้าไปเหมือนหลุดเข้าไปในอดีตกันเลยที่เดียว
6. นางสาวอนุชิดา อ้วนสกุล ท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสิงห์บุรี ได้เข้าร่วมงาน “นุ่งโจง ห่มสไบ กินสำรับที่ สมัยบ้านระจัน” .
7. ท่องเนื้อคนละหนึ่งพยางค์ หัวหน้าจะเอามือจิ้มไปบนหลังมือลูกวง ผมพอจำเนื้อได้ลางๆ ลองดูเนื้อสักนิดก็ได้ “จ้ำจี้เม็ดขนุน ผู้ใดมีบุญ ได้กินสำรับ ผู้ใดสับปลับ
8. เมื่อผมเติบโตขึ้นจากวัยเด็กในช่วง ๔ ทศวรรษก่อน ก็จำได้ว่า เรื่องหนึ่งที่สร้างความตื่นตาตื่นใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ตื่นลิ้น” ก็คือการได้ลองกินสำรับกับข้าวใหม่ๆ
9. จุ้มจี้เม็ดหนุน ใครมีบุญได้กินสำรับ ใครตกอับได้กินหมาเน่า ส้มมะแป้น มะเฟือง มะไฟออกดอก มะกอกออกฝัก ผัวไม่รักไปโทษอีกแป้น อีแป้นนั่งนึกนั่งตรอง ฉีกใบตองมารองอึ่งอ่าง .
10. ย้อนเวลาหาอดีต จากเมืองตามพรลิงค์ เรียนรู้วัฒนธรรมการกิน ของชาวนครศรีธรรมราชในรูปแบบการกินหฺมฺรับ หรือกินสำรับ ซึ่งรูปแบบการกินมีความผูกพันกับพุทธศาสนา เพราะเวลาจัดภัตตาหารถวายพระสงฆ์ .
11. เช้านี้แมงเม่าจึงไปหาขันทองที่เรือนพัก พร้อมตะกร้าใส่ขนมหวานมาด้วยขณะขันทองกำลังกินสำรับเช้าอยู่ เยื้อนหมั่นไส้มากพูดกระแนะกระแหนกันท่า.
12. กินสำรับ ของคนสมัยก่อน นิยมกินเป็นอาหารว่างช่วงหน้าร้อน แตงโมจะมีรสหวานเย็น จะช่วยคลายความร้อนได้ดี นับเป็นภูมิปัญญาของคนสมัยก่อนจิงๆ #ชวนหิว #ชวนกิน #สำรับไทย
13. แต่งกายไทย กินสำรับไทย ดูโขนที่เรือนไทย, นิทรรศการปลาน้ำจืดและปลาสวยงาม, การจำหน่ายสินค้าประเภทปลาทุกชนิด
14. “พิ-พิธุ กินสำรับ กันเถอะเนอะ”ภักดีที่เห็นท่าไม่ดีรีบตัดบทการปะทะคารมก่อนที่จะบานปลาย. บนโต๊ะว่างเต็มไปด้วยสำรับมากมาย ทั้งน้ำพลิกผักต้ม ปลานึ่งสมุนไพร .
15. “ผมไม่เอาละหลวงพ่อ เดี๋ยวผมไปฉันข้างนอกดีกว่า” ท่านก็ถาม “ทำไมล่ะ” ก็บอก “กินข้าวกับอาตมา กินไม่สะดวก” ท่านก็บอก“เฮ้ย กินสำรับรวมกัน”
16. แต่ทำยังไงได้ในเมื่ออาหารการกินสำรับเตรียมไว้เพียบพร้อม ฉันนึกถึงคำของแม่แท้ๆ ที่บอกว่าถ้าผู้ใหญ่ชวนทานข้าว ก็อย่าได้ทำให้เขาเสียใจ.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔