สำนวน "กลืนน้ำลายตัวเอง" นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่ไม่น่าเชื่อถือ ไม่รักษาคำพูด เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา และ คำพูดใหม่แย้งกับคำพูดเดิมที่เคยพูดเอาไว้แบบหน้ามือเป็นหลังมือ มักใช้ในแง่ลบ หมายถึงคนไม่ดีไม่มีสัจจะวาจา วันนั้นพูดอีกอย่าง วันนี้กลับพูดอีกอย่าง ไร้ความน่าเชื่อถือ คนประเภทนี้ไม่ควรให้มีอำนาจ หรือทำงานใหญ่ เพราะอาจจะทำให้องค์กร เสียหายได้
ที่มาของสำนวน การกลืนน้ำลายตนเองนั้น เปรียบเหมือนการกลับกลอก เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา ไม่น่าเชื่อถือ ไม่มีความสำคัญหรือน่าสนใจ หรือไม่ควรไปให้ความสำคัญกับคนที่ "กลืนน้ำลายตัวเอง"
- กลืน หมายถึง ก. อาการที่ทำให้อาหารหรือสิ่งอื่น ๆ ที่อยู่ในปากล่วงลำคอลงไป, โดยปริยายใช้หมายถึงอาการที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น ก็ใช้ว่า กลืน ได้ ในความหมายเช่นทำให้หายหรือให้สูญไป เช่น ถูกกลืนชาติ, อดกลั้นไม่สำแดงให้ปรากฏออกมา เช่น กลืนทุกข์ กลืนโศก, ประสานกันหรือเข้ากันได้สนิทดี เช่น สีกลืนกัน.
- น้ำลาย หมายถึง น. นํ้าที่หลั่งออกมาจากต่อมนํ้าลายและต่อมเมือกในปากช่วยย่อยอาหารจำพวกแป้ง.
- ตัวเอง หมายถึง (ปาก) น. สรรพนามบุรุษที่ ๑ และบุรุษที่ ๒.
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน "กลืนน้ำลายตัวเอง" ในประโยค
1. เหตุการณ์ที่ผ่านมาชี้ให้เห็นว่า เธอมักพูดไม่อยู่กับร่องกับรอย และมักจะกลืนน้ำลายตัวเองบ่อยๆ.2. จะไม่มีวัน ยอมให้อภัย กับคนใจร้ายเช่นเธอแม้ตายจากกัน *แต่พอสุดท้ายวันที่เธอกลับมา พร้อมน้ำตาขอโทษอ้อนวอนและขอคืนดี **ที่สุดไม่อาจฝืน ต้องยอมกลืนน้ำลายตัวเอง ...
3. อ้าวเฮ้ย อย่ากลืนน้ำลายตัวเองดีกว่า อย่ามาเสียเวลาร้องขออะไร ที่เธอไม่มีวันได้คืน -- •
4. "เป็นการกลืนน้ำลายตัวเอง เพราะเมื่อ 3 ปีที่ผ่านมาที่กรมอุทยานฯ มาเอาเสือไป อ้างว่าเสือเป็นทรัพย์สมบัติของแผ่นดิน ดังนั้น อุทยานฯในฐานะผู้ดูแลต้องเอาไป
5. “จุฤทธิ์” ชี้ “วิษณุ” กลืนน้ำลายตัวเอง มาตรฐานกลับไปกลับมา ... “สิ่งที่หลายฝ่ายยังกังวลคือการนำทรัพยากรของหลวงมาใช้โดยแยกไม่ออกระหว่างการหาเสียง ...
6. มอง 'สุเทพ' กลืนน้ำลายตัวเอง หลังร่วมเปิดตัวพรรคพลังประชาชาติไทย ด้าน 'หมอเหวง' ... นี่จึงเป็นที่มาของการจัดตั้งพรรครวมพลังประชาชาติไทย (รปช.)
7. ฉบับนี้แล้วยังคิดล้มล้างแทนที่จะขอบคุณคนร่าง ซัด"ธนาธร"กลืนน้ำลายตัวเอง พลิกลิ้นหนุน"หญิงหน่อย" นั่งนายกฯ ทั้งที่เคยลั่นวาจานายกฯ ต้องมาจากส.ส.
8. หนุ่มที่หลงรักในเสียงดนตรี ขอฝากเพลง "กลืน" เพลงที่จะทำให้คนมีรักต้องกลืนน้ำลายตัวเองเป็นเพลงที่เล่าเรื่องราวความรัก
9. หว่านประชานิยมขึ้นค่าแรง กลืนน้ำลายตัวเอง ไม่คิดขึ้นค่าแรงช่วง 4-5 ปี ขู่ฟ้อง ม.157 ... มาตั้งพรรคพลังประชารัฐที่ไม่สามารถทำให้ราคาสินค้าเกษตรราคาสูงได้ .
10. ยอมกลืนน้ำลายตัวเองหลังจากซิงเกิลล่าสุดเพลง “รู้ดีว่าไม่ดี” ซิงเกิลที่ 3 ในอัลบั้มที่ 2 ของเกทสึโนวา ได้ส่วนผสมชั้นดีจากฝั่งฮิปฮอปอย่างแร็พเปอร์รุ่นใหม่มาแรง
11. ทั้งนี้แม้ในอดีตที่ผ่านมานายสุเทพจะได้เคยไม่เห็นด้วยกับการเลือกตั้งและมีการนำมวลชน ... และวันนี้กลับมากลืนน้ำลายตัวเอง จึงเป็นคำตอบได้ดีว่า ท้ายที่สุดแล้ว ..
12. แต่พอสุดท้ายวันที่เธอกลับมา พร้อมน้ำตา ขอโทษอ้อนวอนและขอคืนดี ที่สุดไม่อาจฝืน ต้องยอมกลืนน้ำลายตัวเอง พ่ายแพ้ให้เธอคนเก่ง น้ำตาละลายใจฉัน
13. เป็นวงการที่ไม่มีอะไรแน่นอนจริงๆ Ferrari ค่ายรถซูเปอร์คาร์ชื่อดังแห่งอิตาลี ตกเป็นกระแสข่าวลือว่าอาจยอมกลืนน้ำลายตัวเองด้วยการผลิตรถยนต์อเนกประสงค์หรือ. ... “ม้าลำพอง”
14. 'เนม-ปราการ' ยอมกลืนน้ำลายตัวเอง ร่วมงานแร็พเปอร์เลือดใหม่ ... “รู้ดีว่าไม่ดี” เปิดตัวมาด้วยสีสันจัดจ้าน ทั้งดนตรี สไตล์และการนำเสนอ ที่ยังคง “ความเกทสึโนวา” .
15. ที่เคยพูดว่าจะสนับสนุนนายกรัฐมนตรีที่มาจากส.ส.เท่านั้นด้วยว่า วันนี้กลืนน้ำลายตัวเองแล้วหรือ ถึงกลับคำพูดไปสนับสนุนคุณหญิงสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ .
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔