สำนวน หาเหาใส่หัว ใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่มักหาเรื่องที่ไม่เป็นเรื่องใส่ตัว ทำทุกอย่างทั้งที่ไม่ใช่ธุระของตนเอง จนทำให้ตัวเองวุ่นวาย เดือดร้อน คนประเภทนี้ชอบอยู่ไม่เป็นสุข ชอบที่จะหาเรื่องทำเสมอๆ เรื่องของชาวบ้าน ร้านตลาดก็เอามาเป็นธุระของตัวเอง ต้องเข้าไปสอดแทรก จนตัวเองเข้าไปอยู่ในปัญหาโดยไม่รู้ตัว
ที่มาของสำนาน หาเหาใส่หัวนั้น มาจาก ชื่อแมลงขนาดเล็กหลายชนิด หลายสกุล หลายวงศ์ ในอันดับ Anoplura ส่วนใหญ่ตัวยาวไม่เกิน ๕ มิลลิเมตร ตัวแบน หัวแคบกว่าอกและยื่นไปข้างหน้าเห็นได้ชัด ตาเล็กมาก บางชนิดตาไม่เจริญ อกไม่แยกเป็นปล้องให้เห็นปลายขามีเล็บและหนามใช้ช่วยในการยึดขนหรือผม ปากเป็นชนิดเจาะดูด ดูดกินเลือดคนและสัตว์ อาศัยอยู่ตามบริเวณที่มีขนหรือผม ที่อยู่บนศีรษะของคน เมื่อเป็นเหาบนหัวจะมีอาการคันเพราะว่าเหาจะดูดเลือดจนเป็นแผลหลายจุด ยิ่งมีเหาเยอะยิ่งคันเยอะ และเหาจะไต่ยุบยับจนน่ารำคาญ วันๆไม่เป็นอันทำอะไรแน่นอน เพราะมัวแต่ยุ่งกับการเกาเหา นี่จึงเป็นที่มาของสำนวน หาเหาใส่หัวนั่นเอง
- หา หมายถึง ก. มุ่งพบ, พบ, เช่น ไปหาหมอ เพื่อนมาหา
- เหา หมายถึง น. ชื่อแมลงขนาดเล็กหลายชนิด หลายสกุล หลายวงศ์ ในอันดับ Anoplura ส่วนใหญ่ตัวยาวไม่เกิน ๕ มิลลิเมตร ตัวแบน หัวแคบกว่าอกและยื่นไปข้างหน้าเห็นได้ชัด ตาเล็กมาก บางชนิดตาไม่เจริญ อกไม่แยกเป็นปล้องให้เห็นปลายขามีเล็บและหนามใช้ช่วยในการยึดขนหรือผม ปากเป็นชนิดเจาะดูด ดูดกินเลือดคนและสัตว์ อาศัยอยู่ตามบริเวณที่มีขนหรือผม ที่อยู่บนศีรษะของคนเป็น ชนิด Pediculus humanus capitis De Geer ในวงศ์ Pediculidae.
- ใส่ หมายถึง ก. สวม เช่น ใส่เสื้อ ใส่กางเกง, เอาไว้ข้างในภาชนะหรือสถานที่เป็นต้น เช่น กรอกน้ำใส่ขวด นำนักโทษไปใส่คุก, บรรทุก เช่น เอาสินค้าใส่รถ.
- หัว หมายถึง น. ส่วนบนสุดของร่างกายของคนหรือสัตว์
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน หาเหาใส่หัว ในประโยค
1. ประยุทธ เห็นแม่ค้าถกเถียงกันอยู่อย่างหน้าดำคร่ำเครียด จึงเข้าไปนั่งฟังและร่วมเข้าโต้เถียงด้วย จนเกิดการทำร้ายร่างกายกันขึ้น สุดท้ายต้องเจ็บทั้งตัวและต้องขึ้นโรงขึ้นศาลอีกด้วย2. สำนวนนี้มักจะใช้พูดถึงพฤติกรรมไม่ดีอย่างหนึ่งของคนเราก็คือ การชอบไปเผือก ไปเสือกหรือไปยุ่งกับเรื่องของชาวบ้าน ซึ่งบ่อยครั้งก็เป็นการ หาเหาใส่หัว
3. รัฐบาลอย่าหาเหาใส่หัว. โดย..ณ กาฬ เลาหะวิไลย. อยู่ดีๆ รัฐบาลก็หาเรื่องทะเลาะกับชาวบ้าน กับวัดอีกแล้ว.
4. ลูกสาวครูแพะ โต้ข่าวลือพ่อเป็นคนขับชน ลั่น”แม่หนูจะหาเหาใส่หัวทำไม” จากกรณีที่ครูจอมทรัพย์ แสนเมืองโครต ติดคุก 1 ปี 6 เดือนจากข้อหาในคดีขับรถชนคนตาย หลังจากได้รับการอภัยโทษ
5. คิดจะพัก-แพทย์ผิวหนังแนะนำวิธีกำจัดเหา สามารถติดต่อกันทางเส้นผม การสัมผัสใกล้ชิดโดยตรง หรือการใช้ของใช้ร่วมกัน เช่น หวี หมวก เสื้อผ้า หมอนที่นอน
6. คนหาเหา ใส่หัว ให้ตัวทุกข์ มีทุกยุค ทุกสมัย ไม่เคยหมด ถึงเดือดร้อน สิ้นท่า พิลาลส ก็ยังอด มิได้ ในสันดาน ปัญหาเขา เราไม่เกี่ยว กลับเที่ยวแส่ สาระแน ปราดเปรื่อง
7. หาเหาใส่หัว! เฟอร์ดินานด์ถามฝ่ายจัดฯ ฟานไดค์ เฟอร์ดินานด์ ออกโรง ไม่เห็นด้วยกับยูฟ่าฯ ที่มอบรางวัลผู้เล่นแห่งปีให้กับ ฟาน ไดค์ ชี้ ควรจะให้กับคนที่ยิง 50 ลูก.
8. ในภาษาไทยก็เช่นกัน มีสำนวนไทยที่มีความหมายคล้ายคลึงกับ ''แกว่งเท้าหาเสี้ยน” อยู่หลายสำนวน เช่น “หาเหาใส่หัว” “เอามือซุกหีบ” สำนวน “หาเหาใส่หัว”