สำนวน เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึงการเอาสิ่งของ หรือทรัพย์สินจากคนที่มีน้อย ไปให้คนที่มีมาก หรือที่เรียกว่า อุ้มคนรวยนั่นเอง การกระทำดังกล่าวเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม และสมควรเพราะว่าคนรวยเขารวยอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องเอาไปให้เลย แต่ก็อย่างที่รู้กันว่าคนเราไม่รู้จักคำว่าพอ พอได้แล้วก็อยากจะได้เพิ่มขึ้น การกระทำแบบนี้มักให้ผลด้านลบมากกว่าด้านดี เพราะคนที่มีอยู่น้อยอยู่แล้ว ขัดสนอยู่แล้วกลับต้องไปอุ้มชูดูแลคนที่มีทรัพย์มากอยู่แล้ว จะทำให้สังคมมีปัญหาได้
ที่มาของสำนวน เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง หนู เป็นสัตว์ขนาดเล็ก มีฟันแทะ หางเรียวยาว. ช้าง คือ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เป็นสัตว์บกที่ใหญ่ที่สุด ในวงศ์ Elephantidae ผิวหนังหนา สีดำหรือดำอมเทา รับสัมผัสได้ไว ขนสีดำ จมูกยื่นยาวเรียกว่า งวง ปลายงวงมีจะงอยสำหรับจับสิ่งของ ขมับทั้ง ๒ ข้างมีรูเปิดของต่อมน้ำมัน จะมีน้ำมันไหลออกมาเมื่อถึงวัย ขาใหญ่เป็นลำ กินพืช มี ๒ ชนิด คือ ช้างเอเชียและช้างแอฟริกา. การเอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนที่มีน้อยไปให้แก่ผู้ที่มีมากกว่า เรียกว่า เอาเนื้อหนู ที่มีจำนวนน้อย ไปปะเนื้อช้าง ที่มีจำนวนมาก อย่างไรก็ไม่พอ.
- เอา หมายถึง ก. พา, นำ, เช่น เอาตัวมา
- เนื้อ หมายถึง น. ส่วนของร่างกายคนและสัตว์อยู่ถัดหนังเข้าไป
- หนู หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายสกุล ในวงศ์ Muridae หัวอาจยาว หรือกลมและสั้น มีฟันแทะ ตีนคู่หน้าและคู่หลังมีข้างละ ๕ นิ้ว ไม่ซ่อนเล็บ หางยาวหรือสั้น มีอยู่ทั่วไปตามบ้านเรือนและในถิ่นธรรมชาติ มีหลายชนิด เช่น หนูพุกใหญ่ [Bandicota indica (Bechstein)] หนูท้องขาว [Rattus rattus (Linn.)] บางชนิดเป็นพาหะนำโรค เช่น กาฬโรค โรคฉี่หนู.
- ไป หมายถึง ก. เคลื่อนจากตัวผู้พูด เช่น เขาไปตลาด เขาเข็นเรือไม่ไปเพราะเรือเกยตื้น, ใช้ตรงข้ามกับ มา, เป็นคำประกอบกริยาแสดงทิศทางออกจากตัวผู้พูด เช่น เขาเดินไปโรงเรียน, ในการเขียนจดหมายทางการ ใช้แสดงทิศทางออกจากตัวผู้ที่เขียนถึง เช่น ผมขอให้คุณเดินทางไปหาผมวันอาทิตย์นี้, หรือเป็นคำประกอบกริยามีความหมายว่า เรื่อยไป, ไม่หยุด, เช่น ทำไปกินไป, เป็นคำประกอบท้ายคำวิเศษณ์เพื่อเน้นความหมายให้หนักแน่นยิ่งขึ้น เช่น ขาวไป ช้าไป ดีเกินไป.
- ปะ หมายถึง ก. เอาวัตถุเช่นผ้าหรือไม้เป็นต้นปิดทับส่วนที่ชำรุดเป็นช่องเป็นรู เช่น ปะผ้า ปะว่าว, ปิดทับ เช่น ปะหน้า.
- ช้าง หมายถึง น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เป็นสัตว์บกที่ใหญ่ที่สุด ในวงศ์ Elephantidae ผิวหนังหนา สีดำหรือดำอมเทา รับสัมผัสได้ไว ขนสีดำ จมูกยื่นยาวเรียกว่า งวง ปลายงวงมีจะงอยสำหรับจับสิ่งของ ขมับทั้ง ๒ ข้างมีรูเปิดของต่อมน้ำมัน จะมีน้ำมันไหลออกมาเมื่อถึงวัย ขาใหญ่เป็นลำ กินพืช มี ๒ ชนิด คือ ช้างเอเชียและช้างแอฟริกา.
ตัวอย่างการใช้งานสำนวนไทยที่กล่าวว่า เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง ในประโยค
1. เธอนี่เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้างแท้ ๆ ทั้งที่เขานั้นรวยล้นฟ้า2. นายประยุทธเป็นเศรษฐีเงินกู้ ต้องการเปิดร้านอาหารใหม่ แทนที่จะเอาเงินที่ตนมีไปเปิดกิจการ กลับไปบังคับเอากับลูกหนี้โดยการขึ้นดอกเบี้ยกู้ยืมขึ้นไปอีก เป็นต้น
3. มศว ชี้รัฐยืมรายได้มหาวิทยาลัย เหมือนเอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง.
4. ดังนั้นการรับซื้อมะพร้าวแห้งจากชาวสวนจึงแก้ปัญหาไม่ตรงจุดเหมือนเอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้างเกาไม่ถูกที่คัน นอกจากนั้นไม่เห็นด้วยกับมาตรการควบคุมมะพร้าวเถื่อน
5. บทบาทของ ตูน บอดี้สแลม จึงเหมือนกับเอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง เป็นการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า เฉพาะส่วน โดยมิได้เข้าถึงสมุหฐานแห่งโรคอย่างแท้จริง
6. อาจมีคนมองว่าเหมือนเรากำลังเอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง ก็จริงอยู่ แต่ถ้ามีหนูหลายๆตัวก็น่าคิด ในระบบนิเวศนั้น ช้างก็ทำหน้าที่ของช้าง เสือก็ทำหน้าที่ของเสือ
ข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา