ก่อแล้วต้องสาน หมายถึงอะไร ?

"ก่อแล้วต้องสาน" หมายถึงอะไร ? สำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า "ก่อแล้วต้องสาน" นั้นหมายถึง  (สำ) ก. เริ่มอะไรแล้วต้องทำต่อให้เสร็จ. อ้างอิงจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔

สำนวน "ก่อแล้วต้องสาน" นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึง การริเริ่มทำอะไรแล้วก็ควรทำให้สำเร็จ ไปจนจบกระบวนการ เริ่มมาก็สานต่อให้เสร็จสิ้น ครบถ้วนกระบวนความ ไม่ควรทำอะไรครึ่งๆกลางๆเพราะว่างานอาจจะไม่เสร็จ หรือค้างอยู่อย่างนั้น จนทำให้ถูกมองว่าไร้ประสิทธิภาพ หรือเป็นคนที่ไม่รับผิดชอบ ถ้ามีคนถามว่าเป็นผลงานของใคร ทำไมทำไม่เสร็จเรียบร้อย ซึ่งก็จะส่งผลต่อความน่าเชื่อถือของเราอีก

ที่มาของสำนวนนั้น น่าจะมาจากคนไทยส่วนใหญ่ทำการฝีมือเป็นกันทั้งนั้นและการสานสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ก่อ คือทําให้เกิดขึ้น มีขึ้น หรือเป็นรูปเป็นร่างขึ้น สาน คือการกระทําบางสิ่งบางอย่างด้วยมือ เช่น เสื่อ ตะกร้า สํานวน ก่อแล้วต้องสาน นั้นได้มาจากการทําเครื่องจักรสานของคนไทย เรามักเริ่มกันที่ก้นของภาชนะนั้น ๆ ก่อนเสมอเราเรียกว่าก่อ พอสานจากก้นแล้วก็ต้องสานต่อให้เสร็จเป็นภาชนะเครื่องใช้ที่ใช้ได้ ดังนั้น ก่อแล้วต้องสานได้มาจากการทำเครื่องจักรสานของคนไทย นิยมใช้ปลุกกระตุ้นให้เกิดความอุตสาหะพยายามในการทำงาน ให้พยายามทำไปจนกว่าจะเสร็จ อย่างเช่นการสร้างบ้านที่มีการก่ออิฐถือปูนนั้น เมื่อเราเริ่มต้นสร้างแล้ว ต้องทำให้เสร็จจนสำเร็จ สานต่องานจนการจะเสร็จสมบูรณ์ถึงจะเรียกว่าเป็นคนจริง ไม่ทิ้งงาน

• ก่อ หมายถึง ก. ทำให้เกิดขึ้น มีขึ้น หรือเป็นรูปขึ้น เช่น ก่อไฟ ก่อสงคราม ก่อตึก.
• แล้ว หมายถึง ว. ลักษณะอาการกระทำใด ๆ เสร็จ สิ้น จบ ล่วงไป หรือสุดสิ้นลง เช่น กินแล้ว ทำแล้ว นอนแล้ว หรือต่อแต่นั้นเริ่มใหม่อีกระยะหนึ่ง (จะเป็นการกระทำอย่างเดียวกันหรือต่างกันแล้วแต่กรณี) เช่น กินแล้วนอน ขึ้นรถแล้วลงเรือ.
• ต้อง หมายถึง ก. เป็นกริยาช่วยบอกความแน่ใจหรือบังคับ เช่น เขาต้องมาแน่ เด็กต้องนอนแต่หัวค่ำ.
• สาน หมายถึง ก. อาการที่ใช้เส้นตอกทำด้วยไม้ไผ่ หวาย กก ใบลาน เป็นต้น ขัดกันให้เป็นผืนเช่นเสื่อ หรือทำขึ้นเป็นวัตถุมีรูปร่างต่าง ๆ เช่นกระบุง กระจาด.

ตัวอย่างการใช้งานสำนวน "ก่อแล้วต้องสาน"  ในประโยค

1. ตุ๊กตาไม้ตัวนี้ป๋องเป็นคนทำขึ้นมา แม้ใคจะมาขัดขวาง ผมก็ไม่กลัว ก่อแล้วก็ต้องสานให้เสร็จ
2. พลิกพงศาวดาร ก่อแล้วต้องสาน พ.สมานคุรุกรรม สมเด็จพระนารายณ์ได้ฟังคำของพระขนิษฐา แลทรงพระราชดำริแล้ว จึ่งให้หาขุนนางเข้ามาในพระราชวัง.
3. คุณไปเริ่มโครงการสอนภาษาไทยไว้ก็ต้องทำต่อไปสิ ก่อแล้วต้องสานจะมาทิ้งไปกลางคันคงไม่ได้.
4. "ก่อแล้วต้องสาน" เมื่อเธอก่อ ความรัก ในใจฉัน แล้วทำไม เธอนั้น ไม่สานต่อ..? อยากให้เธอ รู้ไว้ ฉันยังรอ ให้เธอมา สานต่อ ความรักเรา
5. การอุตสาห์ พยายามทำางานที่ได้เริ่มต้นไว้แล้วให้สำเร็จ “ไม่ได้...ฉันเริ่มต้น สานแล้ว ต้องทำให้ เสร็จ” ให้จงได้
6. ทุกอย่างก่อแล้วต้องสานต่อให้ถึงเป้า เติบใหญ่ต้องเป็นที่รักและผู้คนได้พึ่งพามากหลาย ความเป็นอยู่มั่งคั่งร่ำรวยทั้งสิ่งสินเงินทองและน้ำรักของคนรอบข้าง
7. ก่อแล้วต้องสาน เมื่อคิดทำงาน ริเริ่มสร้างสรรค์. ต้องทำจริงจัง ไม่ทิ้งกลางคัน. เพื่อกิจการนั้น สำเร็จด้วยดี
8. งานพิเศษฝนตกขี้หมูไหลกตาภินิหารลำต้นดาวมฤตยู ก่อแล้วต้องสานสตัฟฟ์ร่วมสุขพ.อ.อ.กาคาบพริก คลุมเครือ การบริหารเอกสาร
9. กรุงเทพมหานครมีโครงการกรุงเทพสีเขียว เพื่อการปลูกต้นไม้และความร่มรื่นให้กับพื้นที่ เมื่อเริ่มแล้วทุกหน่วยงานต้องช่วยกันสานต่อโครงการนี้ให้แล้วเสร็จ เพื่อประโยชน์ของส่วนรวม โดยไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคทั้งปวง
10. เมื่อผู้จัดการเสนอโครงการลดค่าใช้จ่ายพลังงานต่อประธานบริษัท เมื่อได้รับอนุมัติแล้ว ผู้จัดการต้องสานต่อโครงการนี้ให้เสร็จสมบูรณ์ จะทิ้งเสียกลางคันไม่ได้

แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม สำนักงานราชบัณฑิตยสภา