สำนวน สร้างวิมานในอากาศ นั้นใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่มักสร้างวิมานในอากาศ โดยมักที่จะใฝ่ฝันถึงความร่ำรวย มั่งมี อยู่บนวิมานอย่างเลื่อนลอย โดยสิ่งเหล่านั้นยังไม่เกิดขึ้นจริง สำนวนนี้ใช้กล่าวถึงทั้งในแง่ดี และไม่ดีโดยถ้าเอาไปเป็นแรงผลักดันในการที่จะทำงาน เก็บเงิน หรือทำมาหากินนั้น ความจริงอาจจะเกิดขึ้นได้สักวัน แต่ถ้ามัวมานั่งฝันอย่างเดียว โดยที่ไม่ทำอะไรนั้นชาตินี้คงเป็นไปไม่ได้ ดังนั้นการสร้างวิมานในอากาศ ก็คือ การคิด การใฝ่ฝัน ถึงสิ่งที่มันมิอาจเป็นความจริงขึ้นมาได้ มิอาจจับต้องได้
ที่มาของสํานวน โดยปกติคนเราทุกคนจะมีการวาดฝันจินตนาการไปว่า ได้สร้างวิมาน สรรพสิ่งของ เงินทองไว้มากมาย บนสวรรค์ ซึ่งเป็นแค่จินตนาการเท่านั้น เพราะทุกคนล้วนต้องการความสะดวกสบาย และชีวิตที่ดีขึ้นไปเรื่อยๆ
- สร้าง หมายถึง [ส้าง] น. สิ่งปลูกสร้างชั่วคราวขนาดย่อม ยกพื้น และดาดหลังคา สำหรับพระสงฆ์นั่งสวดพระอภิธรรมในงานออกพระเมรุ ตั้งอยู่ ๔ มุมพระเมรุ, ส้าง ซ่าง คดซ่าง คดสร้าง สำซ่าง หรือ สำสร้าง ก็เรียก. (เทียบ ส. ศมฺศาน; ป. สุสาน).
- วิมาน หมายถึง น. ที่อยู่หรือที่ประทับของเทวดา (ป., ส.).
- ใน หมายถึง บ. ตรงกันข้ามกับ นอก, ไม่ใช่นอก, เช่น ในบ้าน ในเมือง.
- อากาศ หมายถึง น. ท้องฟ้า เช่น นกบินไปในอากาศ (ส.; ป. อากาส).
ตัวอย่างการใช้งาน สำนวน สร้างวิมานในอากาศ ในประโยค
1. การสร้างวิมานในอากาศ ก็คือ การคิด การใฝ่ฝัน ถึงสิ่งที่มันมิอาจเป็นความจริงขึ้นมาได้ มิอาจจับต้องได้ เป็นการคิดเพ้อๆฝันๆของคนที่สติเฟื่อง2. การจะทำให้ฟุตบอลไทยไปบอลโลกมันเป็นความฝันลมๆแล้งๆประดุจเสมือนกับ “ สร้างวิมานในอากาศ ” เพราะแค่การสมัครเป็นนายกสโมสรก็มีปัญหาแล้ว...
3. ก่อนจะประสบความสำเร็จ บางคนก็อาจจะ สร้างวิมานในอากาศ ฝันอยากได้อยากมี อยากเป็น จากนั้นก็จะลงมือทำความฝันให้เป็นจริง ซึ่งคนแบบนี้มีไม่มาก ส่วนใหญ่จะมีแต่คนที่ไม่สามารถได้ในสิ่งที่ฝัน หรืออยากได้ เพราะมีแต่ความอยากได้ อยากให้เป็น แต่ไม่มีการลงมือทำให้ประสบความสำเร็จ
4. เหมือนฉันสร้างวิมานในอากาศ ตลอดมา ทั้งๆที่รู้ตัวเองไม่เป็นที่ต้องการ มันเป็นเพียงความฝัน ลมๆแล้งแล้งเท่านั้นรู้ดีว่ามัน ไม่มีทางเป็นจริง โลกทั้งโลกของเธอมันช่างสดใสและสวยงาม.
5. ผู้ชายคนนี้กำลังหมดแรง – อ๊อฟ ปองศักดิ์ เหมือนฉันสร้างวิมานในอากาศตลอดมา ทั้งทั้งที่รู้ตัวเองไม่เป็นที่ต้องการ มันเป็นเพียงความฝัน ลมลมแล้งแล้งเท่านั้น รู้ดีว่ามัน ไม่มีทางเป็นจริง
6. ถ้าคุณไม่กล้าสร้างวิมานในอากาศ คุณก็ไม่อาจสร้างความสำเร็จที่ไหน ได้เช่นกัน.
7. สร้างวิมานในอากาศ หมายถึง คิดฝันหวานไว้ใหญ่โต แต่ไม่ลงมือทำ ย่อมไม่มีทางประสบผลสำเร็จ.
8. มีวิสัยทัศน์ แต่ไม่มีการดำเนินการ คือ การสร้างวิมานในอากาศ ส่วนการดำเนินการโดยไม่มีวิสัยทัศน์ คือ ฝันร้าย.
9. ปรุงแต่อารมณ์ภายนอก เรียกว่าจิตวิ่งไปรับอารมณ์ที่มากระทบ ผู้ ปฏิบัติจะมีลักษณะชอบคิดถึงคนนั้นคนนี้ อยากเที่ยวที่นั่นที่นี่ อยากรู้อยากเห็น สร้างวิมานในอากาศ
10. อย่าสร้างวิมานในอากาศ หรือ อย่ามโน หรือจะหมายถึงฝันกลางวัน ซี่งความหมายก็จะเหมือนกันที่ว่า ฝันหรือหวังในสิ่งที่ไม่สามารถจะเป็นความจริงได้.
11. หมือนฉันสร้างวิมานในอากาศตลอดมา ทั้งทั้งที่รู้ตัวเองไม่เป็นที่ต้องการ มันเป็นเพียงความฝัน ลมลมแล้งแล้งเท่านั้น รู้ดีว่ามันไม่มีทางเป็นจริง.
12. อย่าสร้างวิมานในอากาศ การปฏิบัติธรรมมิใช่เป็นการสร้างวิมานในอากาศ ที่ปฏิบัติธรรมแล้วจะเป็นนั่นเป็นนี่ เป็นไปไม่ได้ เรื่องโกหกทั้งเพ.