สำนวนไทยที่กล่าวว่า นกสองหัวนั้นมักใช้ในการกล่าวถึงคนที่เข้าได้กับคน 2 กลุ่มที่กำลังขัดแย้งกัน เพื่อหวังที่จะหาประโยชน์ใส่ตนเท่านั้นโดยที่ไม่ได้มีความจริงใจกับฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดเลย ทั้งหมดทั้งมวลนั้นก็เพื่อที่จะแสวงหาผลประโยชน์ให้ตนเองเท่านั้น คนที่โดนกล่าวหาว่าเป็นนกสองหัวนั้น จะหมายถึงคนที่หวังเพียงประโยชน์ส่วนตนเป็นหลัก และถูกมองในแง่ไม่ดีว่าอาจจะนำความลับของฝ่ายหนึ่ง ไปเผยอีกฝ่ายหนึ่งเพื่อหวังสิ่งตอบแทนได้ ดังนั้นคนประเภทนี้ไม่น่าคบหาอย่างยิ่งหรือไม่สมควรที่จะเข้าไปยุ่งเกี่ยวด้วย
สำหรับที่มาของสำนวนนี้บ้างก็ว่ามาจาก นิยายเรื่องขุนช้างขุนแผนหรือ การเข้ามาของมิชชันนารี่ที่มีตราสัญลักษณ์เป็นรูปอินทรีย์สองหัวในสมัยรัชกาลที่ 5 แต่ก็ยังไม่มีหลักฐานแน่นอนมากนัก แต่มีนักวิชาการบางท่านสันนิษฐานว่า สมัยก่อนที่ชาวต่างชาติเข้ามาในไทย อาจจะมีคนไทยบางคนที่แสดงตนว่าอยู่ในความคุ้มครองของชาวต่างชาติด้วยการเจาะรูที่เหรียญของชาวต่างชาติชาตินั้นแล้วนำมาห้อยคอเป็นสัญลักษณ์ ...
ถ้าข้อสันนิษฐานนั้นเป็นจริง ในสมัยอยุธยา ก็น่าจะหมายถึงเหรียญ Double eagle ของรัสเซีย ซึ่งดูแล้วเหมือนนกที่มีสองหัว
นกสองหัว หมาสองราง 2 สำนวน นี้ มีความหมายพ้องกัน หมายถึง คนที่ทำตัวฝักใฝ่เข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่ายที่ไม่เป็นมิตร โดยหวังประโยชน์เพื่อตน ซึ่งมักใช้ร่มกัน และมักจะสื่อความหมายในเชิงไม่ดีด้วยกันทั้งคู่ดังนั้นจงอย่าเป็นนกสองหัว
ตัวอย่างการใช้วานสำนวนไทยที่กล่าวว่า “นกสองหัว” ในประโยค
1. นี่ประยุทธเธอเลือกมาเลยดีกว่าว่าจะอยู่ฝ่ายไหน อย่ามัวแต่ทำตัวเป็นนกสองหัว ให้คนอื่นเขามองในแง่ร้ายเลย2. ระวังนายประวิตรไว้บ้างก็ดี เพราะเขาเป็นพวกนกสองหัว เวลาคุณไม่อยู่เขาก็เอาคุณไปนินทาว่าร้ายให้ฝ่ายโน้นฟัง
3. "หนูนก" หรือ "รัชนก" ตัวละครที่โด่งดังมาจากละคร "แรงเงา" ผู้มีลักษณะนิสัย "นกสองหัว" เจอคนแบบนี้ต้องรับมืออย่างไร ทำยังไงให้ให้เข็ด !
4. เพื่อนที่ทำงานทะเลาะกัน เราเป็นคนกลาง ทำอย่างไรไม่ให้ถูกมองว่าเป็นนกสองหัวคะ
5. "คนสองหน้าไม่น่าไว้ใจอย่างไร พวกนกสองหัวก็ไม่น่าไว้ใจฉันนั้น" ใครจะรู้ว่า ภายใต้ใบหน้าอันแสนไร้เดียงสา และคำพูดจาที่แสนจะไพเราะของใครบางคน จะแฝงไปด้วยความมุ่งร้าย ...
6. นกสองหัว คือคำเปรียบเทียบคนที่ไม่ซื่อสัตย์ คบไม่ได้ เดี๋ยวอยู่ข้างโน้น เดี๋ยวอยู่ข้างนี้ หรืออยู่ทั้งสองข้าง แล้วหาประโยชน์จากทั้งสองฝ่าย ร้ายที่สุด นกสองหัว
7. คนกลาง หรือ นกสองหัว. เป็น "คนกลาง" มันเหนื่อยใจมากรู้ไหม? จะพูดจะทำอะไรก็ต้องมานั่งคิดถึงความรู้สึกคนนั้นทีคนนี้ที แล้วเราละ!!
8. 'กุ๊บกิ๊บ'ปัดเป็น'นกสองหัว' แจงสนิท'แมท-แอฟ'นานแล้ว. กุ๊บกิ๊บ-สุมณทิพย์ เคลียร์ปมโพสต์รูปคู่ แมท-ภีรนีย์ แต่ไปคอมเม้นต์ให้กำลังใจ แอฟ-ทักษอร
9. ผู้นำสหรัฐ ตำหนินายกรัฐมนตรีแคนาดาว่า "นกสองหัว" หลังจากคลิปที่นายทรูโด ยืนเม้าท์เรื่องนายทรัมป์กับผู้นำโลก เผยแพร่ไปทั่วอินเทอร์เน็ต.
10. “นกสองหัว” แต่ในพจนานุกรมยกตัวอย่างเกี่ยวกับเรื่องบ้านเมือง เช่น ประเทศเล็กที่ช่วยตัวเองไม่ได้ มักต้องทำตัวสองฝักสองฝ่ายกับประเทศใหญ่เพื่อความอยู่รอดของตน
11. คนสองหน้าไม่น่าไว้ใจอย่างไร พวกนกสองหัวก็ไม่น่าไว้ใจฉันนั้น ใครจะรู้ว่า ภายใต้ใบหน้าอันแสนไร้เดียงสา และคำพูดจาที่แสนจะไพเราะของใครบางคน จะแฝงไปด้วยความมุ่งร้าย.
12. นกสองหัว เป็นสำนวน หมายถึงการทำตัวฝักใฝ่อยู่ทั้งสองฝ่ายที่ไม่ค่อยถูกกัน เป็นความเปรียบเชิงเปรียบเทียบ การกระทำของคนที่ไม่จริงใจกับใคร ว่าไม่ควรไว้วางใจ.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔