สำนวน สิบเบี้ยใกล้มือ ใช้ในการเปรียบเปรยถึงการเก็บสะสมของจากจำนวนน้อย ที่ได้แน่ควรที่จะเอาไว้ก่อน มักจะหมายถึงเงินทองของมีค่าที่ค่อยสะสมที่ละน้อย จนมากไม่ใช่เก็เฉพาะที่มากๆอย่างเดียว โบราณว่า อย่าอายทำกิน อย่าหมิ่นเงินน้อย อย่าคอยวาสนา อย่าเสวนาคนชั่ว ซึ่งการที่ได้ทีละน้อย แต่ได้เป็นประจำหรือได้แน่นอนเหมือนน้ำซึมบ่อทรายนั้น ไม่นานก็รวมกันได้เยอะขึ้นเอง
ที่มาของสํานวน สิบเบี้ยใกล้มือ มาจากหากมีคนนำเงินจำนวนสิบเบี้ยมาให้ แม้จะมีจำนวนไม่มากก็ควรจะรับไว้ก่อน เพราะว่าดีกว่าไม่ได้อะไรเลย ค่อยเก็บสะสมไปเรื่อย ๆ จากสิบเป็นร้อย จากร้อยเป็นพันก็มากขึ้นเอง
- สิบ หมายถึง น. จำนวนเก้าบวกหนึ่ง
- เบี้ย หมายถึง น. ชื่อหอยทะเลกาบเดี่ยวหลายชนิดในวงศ์ Cypraeidae เปลือกแข็ง ผิวเป็นมัน หลังโค้งนูน ด้านท้องแบน ช่องเปลือกยาวและแคบ เป็นลำราง ตามขอบทั้ง ๒ ข้างเป็นรอยหยัก เรียกรวม ๆ ว่า หอยเบี้ย, เปลือกหอยเบี้ยที่ใช้เป็นเงินตราในสมัยก่อนมี ๒ ชนิด ได้แก่ ชนิด Cypraea moneta Linn. เรียก เบี้ยจั่นหรือเบี้ยจักจั่น ชนิด C. annulus Linn. เรียก เบี้ยแก้วหรือเบี้ยนาง มีอัตรา ๑๐๐ เบี้ย เป็น ๑ อัฐ คำว่า เบี้ย จึงเป็นคำเรียกแทนเงินติดมาจนทุกวันนี้ เช่น เบี้ยประชุม เบี้ยประกัน เบี้ยเลี้ยงชีพ.
- ใกล้ หมายถึง [ไกฺล้] ว. จวน, เกือบ, เคียง, ไม่ห่าง.
- มือ หมายถึง น. อวัยวะส่วนหนึ่งของร่างกายอยู่ต่อจากปลายแขนประกอบด้วยฝ่ามือและนิ้วมือ สำหรับจับเป็นต้น, เรียกสิ่งหรืออุปกรณ์บางชนิดที่มีรูปร่างอย่างมือและใช้จับแทนมือได้ เช่น มือกล มือหุ่นยนต์
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน สิบเบี้ยใกล้มือ ในประโยค
1. ภาพเขียนที่ไม่คิดว่าจะขายออกกลับมีคนมาเสนอราคาขอซื้อ ยังไงก็ขายไปเถอะโบราณว่าสิบเบี้ยใกล้มือ เพราะไม่รู้ว่าในอนาคตจะขายได้ราคานี้หรือไม่2. ช่วงเศรษฐกิจแบบนี้มีงานเล็กๆน้อยๆ ก็รับทำไปก่อนเถอะสิบเบี้ยใกล้มือ ถ้ามัวแต่รองานใหญ่ก็ไม่รู้ว่าจะมีมาเมื่อไหร่
3. สิบเบี้ยใกล้มือ 4.5 แสนล้านบาท คือ ตัวเลขรายจ่ายเพื่อสุขภาพของประเทศไทย คิดเป็น ร้อยละ 3.75 - 6.25ของจีดีพี. บางคนว่า ตัวเลขนี้น้อยเกินไป บ้างบอกว่า มากเกินไป บ้างไม่รู้ว่ามากหรือน้อย
4. #พรรคพลังประชารัฐ ส่วนหนึ่งเพราะต้องการเงินรายได้หลังจากที่อยู่แบบลำบากมาหลายปี ไม่ได้คิดว่าจะได้เป็น ส.ส.หรืออะไรหรอก สิบเบี้ยใกล้มือไว้ก่อน.
5. “สิบเบี้ยใกล้มือ” คือ ได้สิ่งไหนก่อนหรือง่ายก็ควรคว้าเข้าไว้ ไม่ควรรีรอเลือกมากเกินไป อาจจะชวดหรือไม่ได้เลยก็ได้ เปรียบกับปิ้งปลาเป็นอาหาร
6. กิริยาคนเราก็บอกได้ว่าเป็นผู้ได้รับการอบรมดีหรือไม่ ตระกูลเขาสูงต่ำเพียงใด สิบเบี้ยใกล้มือ ยี่สิบเบี้ยไกลมือ สอนให้พอใจลาภที่แน่นอน ดีกว่าลาภที่ไม่แน่นอน สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น
7. หนังสือเล่มแรกที่บอกให้ผู้อ่านได้รู้ว่า “เพชรน้ำหนึ่ง” “สิบเบี้ยใกล้มือ” ตรงกับสำนวนอังกฤษอย่างไร.
8. ช่วงเศรษฐกิจแบบนี้มีงานเล็กๆน้อยๆ ก็รับทำไปก่อนเถอะสิบเบี้ยใกล้มือ ถ้ามัวแต่รองานใหญ่ก็ไม่รู้ว่าจะมีมาเมื่อไหร่.
9. ถึงแม้เป็นผลกำไรแค่เพียงครึ่งเดียว แต่ว่าสิบเบี้ยใกล้มือมันย่อมดียิ่งกว่าทองคำก้อนโตหรือผลกำไรที่มากขึ้น ...
10. เลือกราคาที่เหมาะสม และเห็นว่ามีโอกาสที่จะทำกำไร แม้ว่าเป็นกำไรแค่เพียงครึ่งเดียว แต่สิบเบี้ยใกล้มือมันย่อมดีกว่าทองก้อนโตหรือกำไรที่มากขึ้น.