ถอยหลังเข้าคลอง หมายถึงอะไร ?

ถอยหลังเข้าคลอง หมายถึงอะไร ? สำนวนสุภาษิตไทยที่กล่าวว่า ถอยหลังเข้าคลอง นั้นหมายถึง (สำ) ก. หวนกลับไปหาแบบเดิม. หรืออีกความหมายก็คือ (สำ) น. ชื่อกลอักษร อ้างอิงจากพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔

สำนวน ถอยหลังเข้าคลองนั้นมีความหมายถึงการหวนกลับไปหาแบบเดิม ต้องการแบบเดิมที่เคยทำมาไม่มีการพัฒนาแล้วยังตกต่ำลงไปกว่าเดิมเสียอีก การที่คนเริ่มถอยหลังลงคลองเพราะว่าไม่สามารถตามโลกได้ทัน แต่คุ้นชินอยู่กับความสบายแบบเก่าและไม่ต้องการการเปลี่ยนแปลง ต้องการที่จะอยู่กับอดีตของตนที่เคยผ่านมา โดยไม่สนใจคนอื่นว่าได้พัฒนาไปถึงไหนบ้างแล้ว เหมือนกับในยุคปัจจุบันที่มีเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของเราอย่างมากมาย มีอัตราการเติบโตของอินเตอร์เน็ตแบบก้าวกระโดด ทำให้โลกพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ในเรื่องความรู้ และเศรฐกิจการค้า รวมทั้งการติดต่อสื่อสาร ประเทศที่มีผู้นำที่รู้จักการใช้เทคโนโลยีก็จะช่วยให้ประเทศเจริญทัดเทียมนานาอารยประเทศ แต่ถ้าผู้นำตามเทคโนโลยีไม่ทันยิ่งจะทำให้ประเทศชาติ และประชาชนเสียโอกาสในการพัฒนาประเทศให้ทัดเทียมประเทศอื่น ซึ่งสามารถอธิบายสำนวน ถอยหลังเข้าคลองได้อย่างชัดเจน

ที่มาของสำนวนถอยหลังเข้าคลองนั้น คนไทยแต่ก่อนใช้ทางน้ำเป็นทางสัญจรหลัก แม่น้ำสายใหญ่มีคลองเล็ก ๆ เป็นซอยแยกออกไป ทำนองเดียวกับตรอก ซอย ตามถนนต่าง ๆ    เมื่อพายเรือออกจากคลองเล็กสู่แม่น้ำใหญ่ก็เปรียบได้กับการทำงานที่เริ่มต้นจากงานเล็ก ๆ ไปสู่งานใหญ่ นับเป็นความก้าวหน้าในการทำงานแต่หากแทนที่จะก้าวหน้ากลับถอยหลังไปสู่งานเล็ก ๆ เหมือนเดิม ก็จะมีคำเปรียบว่าเป็นการพายเรือถอยหลังกลับเข้าคลอง  สำนวน ถอยหลังเข้าคลอง จึงหมายถึงย้อนกลับไปทำแบบเดิม ๆ ซึ่งไม่ก้าวหน้าและไม่ทันสมัย เช่น คุณจะมาคัดค้านระเบียบใหม่ที่จะทำให้บริษัทพัฒนาก้าวหน้าอยู่ทำไมหรืออยากจะถอยหลังเข้าคลอง.  สำนวนนี้มักมีผู้ใช้ผิด ๆ ว่า “ถอยหลังลงคลอง” หรือ “ถอยหลังลงคู”

ตัวอย่างประโยคที่ใช้สำนวนถอยหลังเข้าคลอง

1. การมีนายกรัฐมนตรีเป็นนายทหารแก่ ไม่เท่าทันเทคโนโลยีนั้นทำให้ไทยเสียโอกาสในการพัฒนาอย่างมาก
2. คุณจะมาคัดค้านระเบียบใหม่ที่จะทำให้บริษัทพัฒนาก้าวหน้าอยู่ทำไมหรืออยากจะถอยหลังเข้าคลอง
3. น่าเสียดายที่หลายปีมานี้ ไม่เพียงแต่การกระจายอำนาจไม่ไปถึงไหน หากยังถอยหลังเข้าคลองมาไกล มีการพูดถึงการกระจายอำนาจอยู่บ้าง ...
4. "นักวิชาการ" ชี้ "เปิดผับตี 4" ทำท่องเที่ยวไทยถอยหลังเข้าคลอง โดยจะเริ่มจากเมืองท่องเที่ยวสำคัญ ๆ เช่น พัทยา เชียงใหม่ สมุย ภูเก็ต ตนได้แต่ส่ายศีรษะกับไอเดียลักษณะเช่นนี้ ที่จะทำให้การท่องเที่ยวไทยถอยหลังเข้าคลอง
5. กลุ่มคนรักหลักประกันสุขภาพ อัดแนวคิดกระทรวงการคลังรีดค่ารักษาพยาบาลจากคนรายได้เกิน 1 แสน ที่ใช้สิทธิบัตรทอง เข้าข่ายถอยหลังเข้าคลองกลับไปเมื่อ 16 ปีที่แล้ว
6. สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ ชี้วิกฤตการเมืองไทยหลังรัฐประหาร 2549 กินเวลายาวนานที่สุด ถอยหลังเข้าคลอง และยังไม่มีวันจบง่ายๆ ระบุปัญหาหนักที่สุดคือเรื่องเศรษฐกิจ ต่างชาติไม่ลงทุน
7. Voidz ได้ออกมาพูดถึงบริการสตรีมมิ่งในปัจจุบันว่า “เป็นอะไรที่โคตรเสียเวลา” และตำหนิความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการฟังเพลงที่ “ถอยหลังเข้าคลองเรื่อยๆ”
8. ดีกว่าเพราะถอยหลังเข้าคลอง ชี้รัฐบาลดึงสมศ.มา เพื่อสร้างภาพลักษณ์ประเมินออกมาดี ขณะที่”สุชัชวีร์”ย้ำสมศ.สร้างภาระมหา'ลัย ต้องปรับการประเมินใหม่.
9. บางรัฐบาลจะมีนโยบายที่นำพาประเทศ ถอยหลังเข้าคลอง ทำให้ประเทศชาติไม่เจริญ การศึกษา การเมือง ธุรกิจต่างๆ ไม่มีการพัฒนาในทางที่ดีขึ้น มีแต่แย่ลง เหมือนในอดีต.
10. คนเราต้องมีการพัฒนาตนเองให้เจริญยิ่งขึ้น ไม่ใช่ทำตัว ถอยหลังเข้าคลอง ยังพยายามใช้ชีวิต หรือกระทำแบบเดิมๆ ไม่มีการพัฒนาให้ดีขึ้น
11. ผู้บริหารประเทศในบางยุคสมัย จะมีนโนยาย ถอยหลังเข้าคลอง ซึ่งเป็นวิธีใช้ควบคุมประชาชนอย่างหนึ่ง ไม่ให้ฉลาด เพราะฉลาดแล้วควบคุมยาก ซึ่งทุกวันนี้เป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้เลย
12. ในบางเรื่อง การทำตัว ถอยหลังเข้าคลอง ก็มีข้อดี เช่น การใช้ชีวิตเรียบง่าย แบบคนสมัยก่อน เพราะมีรายจ่ายน้อยมาก และยังทำให้ร่างกายแข็งแรง ปลอดภัยโรคภัยไข้เจีบ เน้นการอยู่กับธรรมชาติ

ที่มา สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔