ชี้นก แสดงอาการอยากจะได้นก ส่วน ปลายไม้ หมายถึงอยู่ไกลสุดเอื้อม สำนวน ชี้นกบนปลายไม้ จึงหมายถึง หวังหรือต้องการสิ่งที่อยู่ไกลตัว สิ่งที่อาจจะเป็นไปได้
สำนวน ชี้นกบนปลายไม้นั้น หมายถึง การคาดหวังถึงสิ่งที่ไกลตัวจนเกินไป ซึ่งมีความเป็นไปได้ที่จะทำให้สำเร็จได้ยาก และ อาจจะไม่สำเร็จ เนื่องจากสิ่งที่หวังนั้นไกลเกินเอื้อมจนเกินที่จะไขว่คว้าเอามาได้นั่นเอง ที่มาของสำนวนนั้นมาจากการที่อยากจะจับนกที่อยู่บนปลายไม้ ซึ่งอยู่สูงเกินไป และยากที่จะเข้าไปจับได้ ถึงแม้ว่าจะปีนขึ้นไปจับได้ก็ไม่สามารถจับนกได้ทันแน่นอนเพราะนกจะตกใจกลัวและบินหนีไปก่อนนั่นเอง สำนวนดังกล่าวนั้นจึงใช้ในการเปรียบเปรยถึงสิ่งที่ไม่สามารถทำให้สำเร็จได้ หรือทำได้ยากจนทำให้การกระทำดังกล่าวนั้นเสียทั้งแรงและเสียเวลา
ก่อนที่จะคาดหวังอะไรที่ไกลตัวเราลองมาพิจารณาสิ่งที่อยู่รอบตัวเราเสียก่อนจะดีกว่า ว่าเราจำเป็นต้องเอาสิ่งนั้นหรืออยากได้สิ่งนั้นจริง ๆหรือไม่ เพราะว่าการไปคาดหวัง และทำในสิ่งที่ไม่อาจจะเป็นไปได้นั้นเสียทั้งแรง และเวลาเพราะว่าเวลาของคนเรามีจำกัด การที่จะเสียเวลาไปกับสิ่งที่เราไม่ได้ต้องการจริง ๆนั้น ทำให้เราเสียเวลากับสิ่งนั้นไปโดยเปล่าประโยชน์นั่นเอง
ชี้นกบนปลายไม้ แค่เพียงชื่นชมด้วยสายตาก็พอ การหวังที่จะจับนกมาเพื่อครอบครองนั้นคงจะเป็นไปไม่ได้ เหมือนกับการตั้งเป้าหมายให้กับชีวิตให้สูง ไม่สำเร็จก็ไม่เป็นไร ยังไงห็ยังดีกว่าไม่มีจุดหมายหรือเป้าหมาย
ตัวอย่างการใช้งานสำนวนไทยที่กล่าวว่า ชี้นกบนปลายไม้
1. คุณควรจะหวังในสิ่งที่เป็นไปได้ดีกว่านะ มัวแต่ชี้นกบนปลายไม้หวังว่าจะได้แต่งงานกับลูกสาวเศรษฐี แค่สังคมของเขากับเราก็ต่างกันแล้ว2. ชี้นกบนปลายไม้ นิยมใช้เปรียบเทียบคนหรือการกระทำที่ไปคาดหวังกับสิ่งที่อยู่ไกลตัวหรืออยู่สูงเกินเอื้อม ไม่มีทางที่จะสมหวังได้โดยง่าย ดังเช่น ไปคาดหวังนกที่เกาะอยู่บนยอดไม้ เป็นต้น
3. ทำไมเธอถึงไม่ขยันทำมาหากิน วันๆเอาแต่หวังว่าจะลูกลอตเตอรี่รางวัลที่ 1 แบบนี้ก็เหมือนกับชี้นกบนปลายไม้
4. ชี้นก แสดงอาการอยากจะได้นก ส่วน ปลายไม้ หมายถึงอยู่ไกลสุดเอื้อม สำนวน ชี้นกบนปลายไม้ จึงหมายถึง หวังหรือต้องการสิ่งที่อยู่ไกลตัว สิ่งที่อาจจะเป็นไปได้
5. กาพย์ยานี ๑๑ มีทองเท่าหนวดกุ้ง นอนสะดุ้งจนเรือนไหว ชี้นกบนปลายไม้ ตามใจปากลำบากท้อง เข้าเถื่อน อย่าลืมพร้า ฝนสั่งฟ้าปลาส.
6. 7"ชี้นกบนปลายไม้" ไร้อนาคต. ความหวังหด หมดทางฝืน สุดกลืนกล้า. หวังในสิ่ง สุดเอื้อมสอย ด้อยบุญนา. อาจเจ็บช้า ต้องทาใจ ให้ปล่อยวาง.
7. ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้”. ชี้นกบนปลายไม้......หวังสิ่งที่อยู่ไกลตัว ย่อมไม่สมหวัง. นกที่อยู่บนยอดไม้ไกล ๆ โอกาสที่จะได้ย่อมยากเพราะนกจะบินหนีไปก่อน.
8. ชี้นกบนปลายไม้ วาดหวังไกลเกินลิขิต เปรียบคนก่นแต่คิด หวังสูงมากยากดังหวัง เข็นครกขึ้นภูเขา แบกรับเอาตามคำสั่ง งานยากเกินกำลัง ยากเห็นผลต้องทนทำ
9. แผนใหม่ของ กฤษณ์ และ KPN LAND จะเป็นการ “ชี้นกบนปลายไม้” หรือ “ตีปลาหน้าไซ” อนาคตเท่านั้นที่ตอบได้.
10. ชี้นกบนปลายไม้. ชี้นกจับที่ไม้, ปลายสูง. โน่นนั่นวิหคฝูง, ใหญ่แท้. เราให้ท่านนกยูง, ยังอยู่ นั่นแน. คนกล่าวแต่ภอแก้, เพื่ออ้างอวดตน
11. "หรือเจ้าไม่รู้ เรามีวันนี้ได้เพราะอันใด มนตราคาถาอาถรรพ์เวทย์ข้าเจนจบ ชี้นกบนปลายไม้ให้ตกตายลงต่อหน้ายังทำได้ มีหรือจะบังคับให้ผู้หญิงตัวเล็กๆ เปล่งวาจาอันใดตามใจข้าไม่ได้.
12. ชี้นกบนปลายไม้. เห็นนกเกาะกิ่งไม้ เต็มรัง มุ่งมั่นถึงจิตหวัง จับต้อง เห็นของอยู่ไกลยัง หมายมุ่ง ความบอกคนคอยจ้อง เปล่าได้ใช้ ของ.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔