สำนวนคอหอยกับลูกกระเดือกใช้ในการเปรียบเปรย หมายถึงการเข้ากันได้เป็นอย่างดีมากเสียจนแยกไม่ออก ใช้ในเชิงประชดประชันว่า ของสองสิ่ง หรือคนสองคนนั้นสามารถเข้ากันได้อย่างดี เหมือนกับสำนวนที่คล้ายกันคือ เป็นปี่เป็นขลุ่ย ที่หมายถึง ว. ถูกคอกัน, เข้ากันได้ดี, เช่น พูดเข้ากันเป็นปี่เป็นขลุ่ย. ที่มาของสำนวนนี้ มาจากการทำงานร่มกันของอวัยวะในร่างกายของเรา ที่คอหอย จะหมายถึง น. อวัยวะภายในลำคอ เป็นทางร่วมของระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินอากาศหายใจ เริ่มตั้งแต่หลังโพรงจมูก หลังช่องปากลงไปจนถึงหลังกล่องเสียง. (อ. pharynx). ซึ่งจะมีลูกกระเดือก หรือ น. ส่วนของกล่องเสียง มีลักษณะโปนออกมากลางลำคอเหนือท่อลม เห็นได้ชัดในผู้ชาย. ซึ่งอวัยวะทั้งสองนั้นอยู่ใกล้กัน และทำงานสัมพันธ์กันอย่างดีจนแทบจะแยกกันไม่ออกว่า อันไหนคอหอย อันไหนคือลูกกระเดือกนั่นเอง
ตัวอย่างการใช้งานสำนวน สุภาษิตไทยที่กล่าวว่า คอหอยกับลูกกระเดือก
1. เด็กชาย ประยุทธ และ เด็กชายประวิตร เข้ากันได้ดีอย่างกับคอหอยกับลูกกระเดือก ไปไหนมาไหนด้วยกันตลอด2. สนิทแนบแบบคอหอยกับลูกกระเดือก จนถึงขนาดสามารถกอดคอร่วมกันทำสงครามเหมือนเมื่อครั้งที่ผ่านมา อาจไม่สะดวกดายเฉกเช่นแต่เก่าก่อนก็เป็นได้.
3. ส่องกล้อง 6 เดือน คมช. อะไรคือ "คอหอยกับลูกกระเดือก" และรัฐบาล ในฐานะที่เป็น “คอหอยกับลูกกระเดือก” นั้น คงต้องบอกว่า 4 ข้ออ้างในการรัฐประหารนั้นยังไม่มีความคืบหน้าอะไร.
4. สหรัฐฯ และอังกฤษ จะเป็นคอหอยกับลูกกระเดือก เหมือนอย่างที่เคยเกิดขึ้นเมื่อครั้ง “สงครามอิรัก” และ “สงครามอัฟกานิสถาน” ที่ผ่านมา เสียแล้วกระมัง.
5. บอกถือเป็นมื้อประวัติศาสตร์ เปรียบเหมือนคอหอยกับลูกกระเดือกแยกกันไม่ได้ ลั่นต้องจูงมือกันเดินพัฒนาชาติ ย้ำไม่ได้มีอำนาจเหนือคณะรัฐมนตรี .
6. ความเป็นคอหอยกับลูกกระเดือก ของ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ และพล.อ.บุญรอด สมทัศน์ยืนยันชัดในสถานการณ์ กระแสข่าว "นายกฯถอดใจ". วันที่ พล.อ.สุรยุทธ์ ลาป่วยเข้าโรงหมอ ..
7. พัฒนาเมืองอัมพวา ส.ว.ให้เคารพท้องถิ่น ยังอยู่ในความกังขาของคนอัมพวาจำนวนไม่น้อย ความกังขานั้นยังแผ่ไปถึงกลุ่มคนรักแม่กลองด้วย เพราะแม่กลองกับอัมพวาไม่ต่างอะไรกับคอหอยกับลูกกระเดือก.
8. เทียบฟอร์ม 4 แคนดิเดต หน.ปชป. ดังนั้น หากจะเรียกว่าเป็นคอหอยกับลูกกระเดือกกับลุงกำนันคงไม่ผิด. ถัดมาเป็นคู่ของ “อภิรักษ์ โกษะโยธิน – บี เตชะอุบล” คนแรกเป็นอดีตผู้ว่า กทม.
9. เป็นคอหอยกับลูกกระเดือก “คสช.” อย่างเหนียวแน่น มั่นคง. การผลักดันพรรครวมพลังประชาชาติไทยออกมาโดยมี นายเอนก เหล่าธรรมทัศน์ เป็นกองหน้า.
10. ประชามติ ประชามติ ประชามติ. เห็นวิวาทะระหว่างท่านวิษณุกับท่านบวรศักดิ์แล้วก็รู้สึกเห็นใจที่คอหอยกับลูกกระเดือกต้องมาเล่นบทลิ้นกับฟัน ...
11. พิพาทไม่พิพาทเปล่า แต่ทว่า ยังลากเอาชาติพันธมิตร ระดับ คอหอยกับลูกกระเดือกของสหรัฐฯ อย่าง “อังกฤษ” ร่วมวงไพบูลย์ของความขัดแย้งด้วย.
12. ดูเหมือนพี่เบิ้ม “สหรัฐอเมริกา” และ “สหภาพยุโรป” จะเล่นบทคอหอยกับลูกกระเดือกกันอย่างดีเหลือเกินในการขย้ำประเทศไทยที่ถูกมองเป็นลูกกระจ๊อกลูกไล่.
13. คลัง เพราะต้องทำงานคู่กับนายกฯ และรองนายกฯด้านเศรษฐกิจ แบบคอหอยกับลูกกระเดือก ไม่ควรอยู่ต่างพรรค ขณะที่การวางตัวดอนเป็น รมว.ต่างประเทศต่อ.
14. หลักสูตรตายตัวที่ว่าสหรัฐฯกับอิสราเอล เป็นพันธมิตรที่แน่นแฟ้นเหมือนคอหอยกับลูกกระเดือก ไปไหนไปกันไม่มีการขัดแข้งขัดขากัน.
15. ผมอยากเลือกปลัดกลาโหมเอง เพราะ ต้องทํางานร่วมกับผม ต้องเหมือนคอหอยกับลูกกระเดือก” แต่ที่สุด นายกฯ ยิ่งลักษณ์ก็ต้องเรียก “บิ๊กอ๊อด” ให้ไปแก้โผ.
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔