กินน้ำเห็นปลิง หมายถึงอะไร ?

กินน้ำเห็นปลิง หมายถึงอะไร ? สำนวนไทยที่กล่าวว่า กินน้ำเห็นปลิง นั้นหมายถึง (สำ) ก. รู้สึกตะขิดตะขวงใจเหมือนจะกินนํ้าเห็นปลิงอยู่ในนํ้าก็กินไม่ลง. อ้างอิงจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔

• กิน หมายถึง ก. เคี้ยว เช่น กินหมาก, เคี้ยวกลืน เช่น กินข้าว, ดื่ม เช่น กินนํ้า, ทำให้ล่วงลำคอลงไปสู่กระเพาะ
• น้ำ หมายถึง น. สารประกอบซึ่งมีองค์ประกอบเป็นธาตุไฮโดรเจนและออกซิเจนในอัตราส่วน ๑ : ๘ โดยนํ้าหนัก เมื่อบริสุทธิ์มีลักษณะเป็นของเหลว ใส ไม่มีสี กลิ่น รส มีประโยชน์มาก เช่นใช้ดื่ม ชำระล้างสิ่งสกปรก, โบราณถือว่าเป็น ธาตุ ๑ ในธาตุ ๔ คือ ดิน นํ้า ไฟ ลม, ใช้เรียกสิ่งอื่นที่มีลักษณะเป็นนํ้าหรือเหลวเหมือนนํ้า เช่น นํ้าตา นํ้าปลา นํ้าส้ม
• เห็น หมายถึง ก. อาการของตาที่ประสบรูป, ปรากฏแก่ตา, ปรากฏแก่ใจ, คิดรู้.
• ปลิง หมายถึง [ปฺลิง] น. ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหลายชนิด ในชั้น Hirudinea ลำตัวกลมยาว ยืดหดได้ เกาะคนหรือสัตว์เลือดอุ่นเพื่อดูดกินเลือด ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในน้ำจืด เช่น ปลิงควาย ( Hirudo medicinalisLinn.), ปลิงเข็ม[ Hirudinaria manillensis (Lesson)].

ในสมัยโบราณนั้นน้ำในแหล่งน้ำธรรมชาตินั้นใสสะอาดจนสามารถดื่มได้ ซึ่งในสมัยก่อนนั้นเวลาเดินทางไปตามป่าตามเขานั้นจะนิยมดื่มน้ำตามแหล่งน้ำข้างทาง แต่พอจะตักน้ำขึ้นมาดื่มก็พบว่าในน้ำนั้นมี ปลิงแหวกว่ายอยู่ในน้ำนั้นซึ่งดูน่าขยะแขยงจนคนที่กำลังจะดื่มน้ำเกิดความรังเกียจ หรือไม่อยากดื่มน้ำจากแหล่งน้ำนั้นเลยทีเดียว โดยเนที่ทราบกันดีว่าปลิงนั้นเป็นสัตว์ที่มีรูปร่างน่าขยะแขยงรวมทั้งพวกมันชอบเกาะกินเลือดสัตว์ต่างๆตามแหล่งน้ำ รวมถึงคนด้วยดังนั้นการที่จะดื่มน้ำที่มีปลิงอาศัยอยู่จึงไม่เหมาะอย่างยิ่งเพราะเราจะเห็นได้ว่าน้ำนั้นไม่สะอาดอย่างแน่นอน เพราะอาจจะมีไข่ปลิง หรือพยาธิอยู่ก็ได้
สำนวนดังกล่าวใชในการเปรียบเปรยถึงสิ่งที่เรากำลังทำไม่ดีแล้วรู้สึกละอายใจ หรือรู้อยู่แล้วว่าสิ่งนี้มันไม่ถูกต้อง ทำให้เราไม่กล้าที่จะทำลงไปจึงเกิดเป็นสำนวน “ กินน้ำเห็นปลิง “ เพื่อที่จะนำมาใช้ในการอุปมาอุปไมย เหตุการณ์ดังกล่าว

ตัวอย่างการใช้สำนวน “ กินน้ำเห็นปลิง “ ในประโยค

1. จริงๆก็สงสาร อยากจะสนับสนุนเด็กคนนี้ให้ได้เป็นใหญ่เป็นโต แต่ก็หมือนกินน้ำเห็นปลิง เพราะบังเอิญไปรู้ว่าสาเหตุที่เขาป็นลูกกำพร้าเพราะเขาฆ่าบุพการีเพื่อหวังสมบัติ
2. ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 “กินน้ำเห็นปลิง” หมายความว่า สํา) ก. รู้สึกตะขิดตะขวงใจเหมือนจะกินน้ำเห็นปลิงอยู่ในน้ำก็กินไม่ลง.
3. "กินน้ำเห็นปลิง". มีความหมายว่าอย่างไรครับ ? เคยเห็นหนังสือการเมืองรายสัปดาห์ พาดหัว แต่ในฉบับไม่ได้ขยายความคำนี้.
4. “กินน้ำเห็นปลิงทุกสิ่งไป” กับเมืองไทยวันนี้. ทุกวันนี้ รัฐบาลประกาศเดินหน้าประเทศไทยทุกวัน นายกรัฐมนตรีพูดกับสื่อจนเบื่อกันไปข้าง.
5. สำนวน "กินน้ำเห็นปลิง" เป็นสำนวนที่เด็กยุคใหม่คงไม่ค่อยคุ้นสักเท่าไร หมายความว่าอย่างไร ? หมายความว่า เกิดความตะขิดตะขวงใจเมื่อจะทำอะไรสักอย่างหนึ่ง
6. ประยุทธ์ จันทร์โอชา กินน้ำเห็นปลิง ขุนพลเศรษฐกิจรัฐบาลเกลียดปลาไหลกินน้ำแกง … สำหรับ ดร.โกร่ง-วีรพงษ์ รามางกูร อดีตขุนคลังและกูรูด้านเศรษฐกิจ .
7. กินน้ำเห็นปลิง. กิน น้ำกลับไม่สู้. สนิทใจ. น้ำ แอ่งปลิงระไว. หวุ่นว้า. เห็น ปลิงดื่มมิไหว. จิตขวง นาพ่อ. ปลิง เปรียบคนมิกล้า. ขัดข้องอายใจ. ความหมาย : "รู้สึกตะขิดตะขวงใจกินไม่ลง"
8. เหตุทะเลาะกันเกิดขึ้นเพราะขิงก็ราข่าก็แรง ไม่มีใครยอมใคร บางคนมักจะติเรือทั้งโกลน เห็นอะไรไม่ชอบใจก็ติไปหมด ทำงานเป็นลูกน้องเขาก็ต้องกินน้ำเห็นปลิงอย่างนี้แหละ
9. "จะให้เราเลือกเขาเป็นศิษย์เก่าดีเด่นได้อย่างไร มันเหมือนกินน้ำเห็นปลิงเพราะรู้ทั้งรู้ว่าเขาฉ้อราษฎร์บังหลวง".
10. บทเรียนมีให้เห็นแล้วรัฐบาลผสมที่เริ่มต้นด้วยปัญหาการแบ่งกระทรวงกันไม่ลงตัว ขัดแย้งกันทุกเม็ดทุกดอก กินน้ำเห็นปลิง พวกที่อยู่รายล้อมล้วนเขี้ยวลากดิน .

อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔