ที่มาของสํานวนดังกล่าวนั้น โดยปกติแล้วคนเราต้องใช้จมูกของตัวเองในการหายใจ แต่เราไม่มีจมูกเป็นของตัวเอง จะต้องไปหยิบยืมจากคนอื่นมาหายใจ ซึ่งทำให้เราต้องพึ่งพาคนคนั้นไปตลอดชีวิตหากไม่มีคนให้ยืมจมูกในการหายใจเราก็ตายนั่นเอง เช่นกันกับการใช้ชีวิตที่จะต้องรอคอยความช่วยเหลือจากผู้อื่นตลอดเวลา เมื่อใดก็ตามที่เขาไม่ช่วยเหลือเราอีกต่อไป เราก็จะอยู่ไม่ได้
- ยืม หมายถึง ก. ขอสิ่งของ เงิน เป็นต้น มาใช้ชั่วระยะเวลาหนึ่งแล้วคืนให้หรือใช้คืน, นำของของผู้อื่นมาใช้เป็นของตน เช่น ยืมคำในภาษาบาลีมาใช้ ยืมวัฒนธรรมตะวันตกมาใช้ ยืมความคิด
- จมูก หมายถึง [จะหฺมูก] น. อวัยวะส่วนหนึ่งที่ยื่นออกมา อยู่เหนือปาก มีรู ๒ รู สำหรับดมกลิ่นและหายใจเข้าหายใจออก, (ปาก) ตมูก ก็ว่า, ราชาศัพท์ว่า พระนาสิก พระนาสา โดยปริยายเรียกสิ่งที่ยื่นออกมาคล้ายจมูก, เรียกสิ่งที่เจาะเป็นรู ๒ รูเพื่อร้อยเชือกเป็นต้น เช่น จมูกซุง. (ข.จฺรมุะ).
- คน หมายถึง น. มนุษย์.
- อื่น หมายถึง ว. นอกออกไป, ต่างออกไป.
- หายใจ หมายถึง ก. กิริยาที่ทำให้อากาศเข้าสู่และออกจากปอด, ยังมีชีวิตอยู่ เช่น คนเจ็บยังมีชีวิตอยู่
ยืมจมูกคนอื่นหายใจ ภาษาอังกฤษ
สำนวนไทยดังกล่าวมีความหมาย ใกล้เคียงกันกับสำนวนในภาษาอังกฤษที่กล่าวว่า “stand on one’s own feet” ซึ่งแปลว่า “ยืนอยู่บนขาของตัวเอง” ซึ่งหมายถึง ยืนด้วยลำแข้งของตัวเอง ไม่พึ่งพาคนอื่นนั่นเอง โดยสำนวนดังกล่าวมีความหมายใกล้เคียงกันกับสำนวนไทยที่กล่าวว่า ยืมจมูกคนอื่นหายใจ นั่นเอง
ตัวอย่างการใช้งานสำนวนไทยที่กล่าวว่า ยืมจมูกคนอื่นหายใจ
- เวลาครูสั่งให้เขียนเรียงความ ประยุทธมักจะขอช่วยให้ ประวิตรผู้เป็นพี่ชายเขียนให้เป็นประจำ แต่คราวนี้พี่ชายไม่ว่างไม่สามารถช่วยประยุทธได้ ทำให้เขาเขียนเรียงความไม่เสร็จ และโดนครูหักคะแนน
- แล้วผมก็รู้สึกตาสว่างขึ้นมา การที่เราพึ่งพาคนอื่นโดยที่เราไม่สามารถทำสิ่งนั้นด้วยตัวเองได้เลย มันคือการยืมจมูกคนอื่นหายใจนั่นเอง ถ้าเราไม่ทำ เค้าก็ไม่รอด
- บิ๊กตู่” เขียนจดหมายจากใจนายกฯ ถึงประชาชนฉบับเดือนตุลาคม “เลิกยืมจมูกคนอื่นหายใจ” ย้ำคนไทยต้องพึ่งพาตนเอง ...
- พ่อสอนไว้เสมอว่า"จงอย่ายืมจมูกคนอื่นหายใจ เพราะถ้าวันหนึ่งเขาไม่ให้เรายืม เราก็จะตาย ดั่งเช่นคำสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเที่เคยสอนไว้ว่า "อัตตา หิ อัตตโน นาโถ"ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน"อย่าเป็นผู้หญิงที่มีแค่ความสวย แต่เฝ้าคอยพึ่งรายได้จากสามีเพียงอย่างเดียว เพราะความสวยเปลี่ยนแปลงได้ คิดให้ได้ว่าถ้าเขาไม่อยู่แล้วเราจะเดินต่อได้อย่างไร
- “เราจะไม่ยืมจมูกคนอื่นหายใจ” ฟังชัด ๆ จากปาก ซิโก้ หลังชมเกมการแข่งขัน ระหว่าง อิรัก VS ไต้หวัน.
- อย่ายืมจมูกคนอื่นหายใจ อสังหาไทย วันนี้...วิกฤติแล้ว ผ่อนต่อเดือนนับหมื่นบาท คนจบมาเริ่มทำงาน ซื้อกันไม่ได้ ทั้งๆที่เป็นตลาดใหญ่สุด ส่งผลให้ต้องเริ่มไปพึ่งคนนอกบ้าน” ยืมจมูกคนอื่นหายใจ
- “พวกเราจำเป็นต้องคว้าชัยชนะในเกมที่เหลือเพื่อหลีกเลี่ยงการยืมจมูกคนอื่นหายใจ ตอนนี้เรามีอยู่ 6 คะแนน เราเป็นจ่าฝูง ซึ่งนั่นคือสิ่งสำคัญ”.
- กุญแจ 5 ดอก ของการสร้างเอกลักษณ์เฉพาะตัว ตัวตนที่แท้จริงของเราเป็นอย่างไร การค้นหาตัวตน ถือเป็นตัวชี้วัดความสำเร็จที่มีค่าที่สุด เพราะไม่มีใครที่อยากประสบความสำเร็จ โดยการยืมจมูกคนอื่นหายใจ
- ความสำเร็จอย่างมั่นคงต้องมาจากตัวเรา สมองเรา ใจของเรา (วินัยของเรา) ไม่ใช่มาจากการยืมจมูกคนอื่นหายใจ!! การพึ่งพิงข้อมูลภายในและข้อมูลทั่วไป
- เมื่อเราต้องยืมจมูกคนอื่นหายใจตลอดเวลา ธุรกิจของบริษัทขึ้นอยู่กับคนอื่น วันหนึ่งเค้าจะบีบเราอย่างไรก็ได้ จัดการเราอย่างไรก็ได้ นี่ไม่ใช่วิธีการทำธุรกิจอย่างยั่งยืน ..นั้นต้องประสบปัญหา