- เห็น หมายถึง ก. อาการของตาที่ประสบรูป, ปรากฏแก่ตา, ปรากฏแก่ใจ, คิดรู้.
- ขี้ หมายถึง น. กากอาหารที่ร่างกายไม่ต้องการแล้วขับถ่ายออกทางทวารหนัก, อุจจาระ, ราชาศัพท์ว่า พระบังคนหนัก, สิ่งที่ร่างกายขับถ่ายออกมาเกรอะกรังอยู่ เช่น ขี้ไคล ขี้รังแค ขี้หู ขี้ตา, ใช้ประกอบหน้าคำ หมายความว่า เป็นสิ่งที่สกปรก เช่น ขี้เลน ขี้ดิน ขี้ทราย, โดยปริยายหมายความถึงสิ่งที่ไม่ต้องการ เช่น ขี้ตะกั่ว, เศษหรือกากที่ออกมาจากสิ่งนั้น ๆ เช่น ขี้กบ ขี้เลื่อย.
- ดี หมายถึง ) ว. มีลักษณะที่เป็นไปในทางที่ต้องการ น่าปรารถนา น่าพอใจ ใช้ในความหมายที่ตรงข้ามกับลักษณะบางอย่างแล้วแต่กรณี คือ ตรงข้ามกับชั่ว เช่น คนดี ความดี, ตรงข้ามกับร้าย เช่น โชคดี เคราะห์ดี
- กว่า หมายถึง ว. เป็นคำใช้เปรียบเทียบแสดงความยิ่งหรือหย่อนต่อ เช่น มากกว่า น้อยกว่า ดีกว่า.
- ไส้ หมายถึง น. คนในครอบครัว, คนภายใน, คนใกล้ชิด, เช่น เห็นขี้ดีกว่าไส้ ไส้เป็นหนอน.
สำนวนดังกล่าวพูดถึงคนที่ เห็นขี้ดีกว่าไส้ เห็นคนอื่นดีกว่าคนในครอบครัวตัวเอง คนแบบนี้สังคมมักจะมองว่าเป็นคนไม่ดีหรือตัดสินทันทีว่าเป็น คนไม่ดี เพราะคนส่วนใหญ่ โดยปกติแล้วมักจะมีความรักใคร่ญาติพี่น้องของตนเห็นญาติพี่น้องของตนดีกว่าผู้อื่น อยู่แล้ว บางคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิตแล้ว ไม่สนใจ คนในครอบครัวหรือญาติพี่น้อง แต่กลับไปเชื่อใจคนอื่นมากกว่าคนในครอบครัวของตนเอง ยอมถูกมองว่า เห็นขี้ดีกว่าไส้ ซึ่งบางครั้งการมีญาติพี่น้องค่อนข้างมาก ก็จะมีทั้งคนดีและคนไม่ดี แต่หากมีคนไม่ดีที่ชอบ สร้างปัญหา ทำตัวเป็นภาระ มีแต่เรื่องเดือดร้อนตามมา หากเจออย่างนี้ การคบเพื่อน คบคนอื่นย่อมดีกว่าคบญาติพี่น้องอย่าง แน่นอนเพราะคนเรานั้น มักจะได้รับความเดือดร้อน จากคนใกล้ตัว อย่างญาติพี่น้องมากกว่าบุคคลอื่นเสียเป็นส่วนใหญ่ หาก ญาติพี่น้องหรือคนในครอบครัวเป็นคนไม่ดีก็จำเป็นที่จะต้องวางตัวให้ห่าง หรืออาจจะถึงขึ้นต้องเลิกคบกัน เพราะคบกันแล้วก็พาลแต่จะนำเรื่องเดือดร้อนมาให้
เห็นขี้ดีกว่าไส้ ภาษาอังกฤษ
สำนวนไทยดังกล่าวมีความหมายตรงกันกับสำนวนในภาษาอังกฤษที่กล่าวว่า “Blood is thicker than water." ที่แปลว่า ความสัมพันธ์และความภักดีในครอบครัวเป็นสิ่งที่แข็งแกร่งและสำคัญที่สุด ซึ่งหมายถึง อย่าเห็นขี้ดีกว่าไส้ นั่นเองตัวอย่างการใช้งานสำนวนไทยที่กล่าวว่า “อย่าเห็นขี้ดีกว่าไส้”
1. ประยุทธ เธอต้องรักน้องให้มาก ๆ หาตำแหน่งดี ๆให้น้องได้อยู่ส่งเสริมน้องให้ได้เงินเดือนเยอะๆ อย่างไรปรีชาก็เป็น น้องแท้ของเธอ จะไปตั้งคนอื่นทำไม “อย่าเห็นขี้ดีกว่าไส้” สิ2. ตัดสินใจ ให้คิดถึงมิตร ร่วมกันคิด จิตโปร่งใส. “อย่าเห็นขี้ ดีกว่าไส้” มิตรรักไซร้ จะกลายเป็นศัตรู. มองศัตรู รู้วันยันค่ำ ยึดเกาะกำ ทำการรู้. กุมอำนาจรัฐ ขจัดศัตรู
3. ตอนนี้ ในสมาคมฯ กำลังมีพวกรุ่นพี่ ที่เห็นขี้ดีกว่าไส้เยอะ จึงเอาเรื่องนี้มาปรึกษาพวกเพื่อนๆ ในรุ่น ว่ารุ่น 106 ของเรา จะมีความคิดอ่านประการใด
4. ความหมาย ความหมายหนึ่ง ไส้ หมายถึง คนในครอบครัว คนภายใน หรือคนใกล้ชิด ดังนั้น ไส้ ที่อยู่ในสำนวน เห็นขี้ดีกว่าไส้ ไส้เป็นหนอน เกลือเป็นหนอน หรือหนอนบ่อนไส้ จึงไม่ใช่ไส้ที่เป็นอวัยวะ แต่เป็นไส้ที่หมายถึงคนใกล้ชิดหรือคนในครอบครัว
5. งง! สัมปทานกล้ายาง- กษ.เห็นขี้ดีกว่าไส้ อาคม เอ่งฉ้วน” ส.ส.กระบี่ พรรคประชาธิปัตย์ ให้สัมภาษณ์กับสภาท่าพระอาทิตย์ (15 มิ.ย.) กรณีเข้าตรวจสอบทุจริตกล้ายาง สงสัยกท.เกษตรฯ เมิน“สกย.-อสย.
6. อย่าเห็นขี้ดีกว่าไส้!! "เกาหลีใต้ - จีน" ประสานเสียง เรียก "ญี่ปุ่น เกาหลีใต้และจีนต่างมีปฏิกริยาต่อการเดินทางเยือนเพิร์ล ฮาร์เบอร์ ของนายชินโซ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น
7. ภรรยา"เสก โลโซ" พ้อ "ขนาดคนของตัวเองยังไม่รักแล้วใครจะมารัก ต่อไปนี้จะไม่เอาใครทั้งนั้น อย่ามายุ่งกะกูล่ะกัน ทำกันได้ลงคอ!! เห็นขี้ดีกว่าไส้ ก็ประคบประหงมกันต่อไป
อ้างอิงข้อมูล : พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔