- ไม้ หมายถึง น. คำรวมเรียกพืชทั่วไป โดยปรกติมีราก ลำต้น กิ่ง ก้าน และใบ, เรียกเนื้อของต้นไม้ที่ใช้ทำสิ่งของต่าง ๆ มีลักษณะเป็นท่อน แผ่น หรือดุ้น เป็นต้น, คำประกอบหน้าสิ่งของบางอย่างที่มีลักษณะยาวซึ่งทำด้วยไม้หรือเดิมทำด้วยไม้ เช่น ไม้กวาด ไม้พาย ไม้เท้า ไม้จิ้มฟัน, คำนำหน้าบอกประเภทต้นไม้ เช่น ไม้ยาง ไม้ดำ ไม้แดง, ท่ารำและท่าตีกระบี่กระบองท่าหนึ่ง ๆ เรียกว่า ไม้หนึ่ง ๆ, โดยปริยายหมายความว่า ท่าที เช่น เขาจะมาไม้ไหน, ลักษณนามเรียกของเช่นปลาย่างที่เสียบไม้เรียงเป็นตับว่า ปลาไม้หนึ่ง ปลา ๒ ไม้, เรียกผ้าที่ม้วนโดยมีไม้อยู่ข้างใน ว่า ผ้าไม้หนึ่ง ผ้า ๒ ไม้
- ลำ หมายถึง น. ตัวของคน สัตว์ หรือสิ่งต่าง ๆ ไม่นับส่วนที่เป็นแขนขาหรือกิ่งก้าน เช่น ลำตัว ลำต้น, เรียกสิ่งที่ยาวกลมหรือมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ลำแขน ลำคอ ลำอ้อย ลำนํ้า, ลักษณนามเรียกสิ่งเช่นนั้นหรือเรือ เช่น ไม้ไผ่ลำหนึ่ง อ้อย ๒ ลำ เรือ ๓ ลำ
- เดียว หมายถึง ว. หนึ่งเท่านั้นไม่มีอื่นอีก เช่น คนเดียว พันเดียว นิดเดียว.
- ยัง หมายถึง (๑) คำช่วยกริยาในประโยคคำถามปฏิเสธหรือประโยคปฏิเสธ โดยละกริยานั้นไว้ให้เข้าใจเอาเอง เช่น ถามว่า จะไปหรือยัง ตอบว่า ยัง, ถ้าใช้นำหน้าคำกริยาเข้าคู่กับคำ อยู่ หมายความว่า กริยานั้นกำลังกระทำอยู่ เช่น เขายังกินอยู่ เขายังนอนอยู่, ถ้าใช้นำหน้าคำวิเศษณ์เข้าคู่กับคำ อยู่ หมายความว่า ยังอยู่ในภาวะนั้น เช่น ยังเด็กอยู่ ยังสาวอยู่ ยังเช้าอยู่, ใช้ประกอบคำกริยาเชิงปฏิเสธที่เริ่มหรือกำหนดไว้แล้ว แต่ยังไม่เสร็จสิ้นลงไป เช่น ป่านนี้ยังไม่มา ทั้ง ๆ ที่น่าจะมาแล้ว, ใช้เข้าคู่กับคำอื่นเพื่อเชื่อมประโยคหน้ากับประโยคหลังที่มีข้อความในลักษณะคล้ายคลึงกันให้เนื่องกัน เช่น นอกจากโง่แล้วยังหยิ่งอีกด้วย นอกจากสวยแล้วยังรวยอีกด้วย.
- ต่าง หมายถึง ว. ผิดแผก, ไม่เหมือน, เช่น สีต่างกัน รูปร่างต่างกัน
- ปล้อง หมายถึง น. ช่วงระยะระหว่างข้อของไม้ไผ่หรืออ้อย ฯลฯ, โดยปริยายใช้เรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น คอปล้อง คือ คอที่มีริ้วรอยเห็นเป็นปล้อง ๆ.
- พี่ หมายถึง น. ผู้ร่วมบิดาหรือมารดาเดียวกันและเกิดก่อน, ผู้ที่มีศักดิ์เสมอพี่
- กับ หมายถึง (ไว) น. เป็นคำที่เชื่อมคำหรือความเข้าด้วยกัน มีความหมายว่า รวมกัน เช่น ฟ้ากับดิน กินกับนอน หรือมีความหมายที่เกี่ยวข้องกัน โดยเน้นกิริยานั้นให้ชัดเจนขึ้น เป็นต้นว่า คำหนึ่งบอกเครื่องมือที่กระทำ เช่น ได้ยินมากับหู หรือบอกสถานที่ เช่น นั่งกับพื้น หรือเป็นผู้ถูกกระทำ เช่น เขาร้ายกับฉัน.
- น้อง หมายถึง น. ผู้ร่วมบิดาหรือมารดาเดียวกันและเกิดทีหลัง, ลูกของอาหรือของน้า, เรียกคนที่มีอายุคราวน้อง
- ใจ หมายถึง น. สิ่งที่ทำหน้าที่รู้ รู้สึก นึก และคิด เช่น ใจก็คิดว่าอย่างนั้น, หัวใจ เช่น ใจเต้น, ลมหายใจ เช่น กลั้นใจ อึดใจ หายใจ, ความรู้สึกนึกคิด เช่น ใจคด ใจซื่อ
สำนวน ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่กับน้องยังต่างใจ นั้นใช้ในเชิงอธิบายขยายความว่าคนเรานั้นไม่มีทางที่จะเหมือนกันได้ทั้งหมดทุกอย่างดังนั้นการที่จะทำอะไรนั้นไม่ควรเหมารวม ควรที่จะพิจารณาว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นเหมาะสมหรือไม่ มีผลกระทบต่อคนอื่นอย่างไรบ้าง และเราจะแก้ไข ไม่ให้เกิดปัญหา หรือทำให้เกิดน้อยที่สุดได้อย่างไรนั่นเอง
ตัวอย่างการใช้งานสำนวนไทย ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่กับน้องยังต่างใจ
- ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่กับน้องยังต่างใจจริงๆ พวกเขาได้รับการเลี้ยงดูมาเหมือนกัน ในสภาพแวดล้อมเดียวกันไม่คิดว่าพวกเขาจะมีนิสัยที่แตกต่างกันได้ถึงเพียงนี้.
- ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่และน้องยังต่างใจ ... เมื่อสนทนากันเรื่องการเมือง ชาวไทยจะแตกแยกออกเป็น กลุ่มเข้าข้างอดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร และกลุ่มไม่เข้าข้าง. แต่ละกลุ่มต่างมี “ค่านิยม” ที่บ่งบอกถึง ..
- ขอขอบพระคุณ ทุกท่านที่ให้กำลังใจเสมอ เหมือนท่านว่า ไผ่ลำเดียว หนาบางยังต่างปล้อง พี่กับน้อง ต่างใจไม่ฉงน ชั่วดีบ้างแตกต่างคนระคน