ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก หมายถึงอะไร ?

ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก หมายถึงอะไร ? ใช้งานอย่างไร ? อ้างอิงตาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ ได้ให้ความหมายของสำนวน คำพังเพยดังกล่าวไว้ว่า  ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก หมายถึง (สำ) ก. ทำการใหญ่ไม่ควรตระหนี่.  ซึ่งสำนวนดังกล่าวจะใช้ว่า ฆ่าควายเสียดายเกลือ ก็ได้ซึ่งมีความหมายเดียวกัน

• ฆ่า หมายถึง ก. ทำให้ตาย เช่น ฆ่าคน ฆ่าสัตว์
• ควาย หมายถึง [คฺวาย] น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิด Bubalus bubalis Linn. ในวงศ์ Bovidae เป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องขนาดใหญ่กีบคู่ ลำตัวสีดำหรือเทา เขาโค้งยาว ไม่ผลัดเขา ที่ใต้คางและหน้าอกมีขนขาวเป็นรูปง่าม ครึ่งล่างของขาทั้งสี่มีขนสีขาวหรือขาวอมเทา
• อย่า หมายถึง [หฺย่า] ว. คำประกอบกริยาบอกความห้ามหรือไม่ยอมให้ทำการต่าง ๆ.
• เสียดาย หมายถึง ก. รู้สึกอยากได้สิ่งที่เสียไปพลาดไปเป็นต้น ให้กลับคืนมา เช่น เธอเสียดายแหวนเพชรที่หายไป, รู้สึกว่าพลาดโอกาสที่ควรจะมีจะได้ เช่น เสียดายที่เขาไม่เชิญฉันไปงานนี้ด้วย, รู้สึกไม่อยากให้เสียไปโดยไม่ได้ประโยชน์ เช่น เปิดน้ำเปิดไฟทิ้งไว้ น่าเสียดาย
• พริก หมายถึง [พฺริก] น. ชื่อไม้ล้มลุกในสกุล Capsicum วงศ์ Solanaceae ผลมีรสเผ็ด มีหลายชนิด เช่น พริกขี้หนู ( C. frutescensL.), พริกหยวก พริกชี้ฟ้า ( C. annuum L.).

คำพังเพยนี้ใช้เตือนสติและข้อคิดเกี่ยวกับการที่จะทำงานใหญ่นั้น จำเป็นที่จะต้องเสียสละ ทุ่มให้สุดตัวใส่ทุกอย่างที่มีลงไปให้เต็มที่ที่สุด เท่าที่จะทำได้ ซึ่งการทำงานใหญ่นั้นเปรียบเทียบได้กับการ ฆ่าควายในสมัยโบราณที่นิยมบริโภคเนื้อควายเป็นอาหารในงานพิธีสำคัญต่างๆ ซึ่งการที่จะนำเนื้อมาทำอาหารนั้นเนื่องจากเนื้อควายมีกลิ่นสาปมากพอสมควรดังนั้นจึงจำเป็นต้องใช้เครื่องเทศจำนวนมากในการดับกลิ่นให้มีกลิ่นหอมเครื่องเทศ โดยเฉพาะพริกที่ขาดไม่ได้เลย ดังนั้น หากเสียดายพริก โดยใส่พริกน้อยก็จะทำให้เนื้อไม่อร่อย มีกลิ่นคาว จนอาจจะทำให้กินไม่ได้เลย ซึ่งอาจจะทำให้เสียหน้าเจ้าภาพที่จัดงานได้ เนื่องจากคนไทยให้ความสำคัญกับหน้าตาทางสังคมค่อนข้างมาก ดังนั้นจึงไม่ควรหวงของเล็ก ๆเพื่อที่จะทำให้งานโดยรวมเสีย เปรียบเทียบกับการที่ห่วงเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆที่จำเป็นในการที่จะทำงานใหญ่มากเกินไป หากคิดเล็กคิดน้อย อาจจะทำให้งานใหญ่นั้นเสียไปหมดนั่นเอง

ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก นั้นไม่มีสำนวนที่ตรงกันโดยตรง แต่ถ้าประโยคในภาษาอังกฤษที่มีความหมายใกล้เคียงกันกับสำนวนดังกล่าวนั้นคือ Don't mind little things when grand tasks are at hand. ซึ่งแปลเป็นไทยว่า อย่ารังเกียจสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ เมื่องานที่ยิ่งใหญ่อยู่ในมือ ซึ่งก็มีความหมายใกล้เคียงสำนวนดังกล่าวมากที่สุด

ตัวอย่างการใช้งานสำนวน คำพังเพย ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก

1. ประยุทธบอกว่า คนเรานั้นมีความแตกต่างกันในเรื่องการทำงาน คนที่สามารถประสบความสำเร็จทำงานใหญ่ได้ จำเป็นจะต้องถือคติประจำตัวอย่าง “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”  เพราะการทำงานใหญ่ ต้องมีการสูญเสียสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ตามมาเสมอ เช่น ความเป็นส่วนตัว เวลา ชีวิตที่อาจจหายไป เพราะต้องไปทำงานใหญ่ ไม่มีเวลาให้คนในครอบครัว
2. ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก!? "พปชร." ทุ่มสุดตัว จ่อยื่นข้อเสนอ "ปชป.-ภท." แย้มงานนี้ยากจะปฏิเสธ!! 
3. การจัดงานบวชครั้งนี้ เชิญแขกมามากโพสมควร แต่ถ้ามันแต่ “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก” อยู่ละก็ไม่ต้องจัดกันพอดี
4. การแจกเงินของรัฐบาลนั้นในตอนนี้ ต้องเน้นที่ระบบการจ่ายเงินให้ประชาชนก่อน ให้สามารถจ่ายได้ตลอดเวลา จะมัวห่วง “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”   แบบนี้คงไม่ทันกิน แค่โครงการประชานิยมแจกเงินให้ใช้ฟรีๆยังล้มเหลว อย่างอื่นก็คงไม่แพ้กัน
5. ถ้ารัฐบาลทหารจะซื้ออาวุธ ก็ต้องซื้อให้สุดๆไปเลย อย่ามัวไปห่วงแต่ “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”  ประชาชนจะอดอยากก็ช่างมัน กองทัพต้องมีอาวุธดี ๆใช้ เอาไว้ปราบปรามประชาชน คนที่เห็นต่างทั้งรถถัง เรือดำน้ำ จัดมาให้เต็ม
6. จะจัดงานแต่งทั้งที จัดทีเดียวให้มันครบ ไม่ต้อง “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”   ยังไงงานแต่แบบนี้ในชีวิตนั้นก็มีครั้งเดียวในชีวิต ถึงจะกู้หนี้ยืมสินมาก็ต้องจำเป็นต้องยืมแหละ จะจัดงานเล็ก ๆ ให้เสียหน้าไปทำไม
7. งานกาชาดครั้งนี้มีการจัดงานใหญ่น่าดู รางวัลก็ใหญ่มาก ๆรถยนต์อย่างนี้ ทางผู้จัดงานนี่ใจถึงจริง ๆ เรียกได้ว่า “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”  กันเลยทีเดียว จัดเต็มมากกว่าปีที่แล้วจริงๆ
8. จะซื้อรถทั้งที ควรที่จะเลือกรุ่นดี ๆไปเลยจะมัวมา “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”   ไปทำไมรถยนต์เป็นเครื่องมือสำคัญในการทำมาหากินถ้ามัวแต่ประหยัดก็คงไม่ต้องซื้อกันแล้ว
9. งานระดับประเทศ เชิญแขกชาวต่างชาติมามากมายจะต้องจัดงานให้หรูสมถาณะของคนไทยทั้งชาติ จะมัวมา “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”  แบบนี้ไม่ได้รัฐบาลควรสั่งอัดงบลงให้เต็มที่ ในงานฉลองนายกประยุทขึ้นรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ 3 ครั้งนี้
10. งานเกษียณที่ทางรมต จัดให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกษียณราชการนั้น ไม่ยินดีที่จะเปิดเผยงบประมาณว่าใช้ไปเท่าไหร่ แต่ว่าขอเพียงรมต.ได้หน้าก็พอแล้ว จะมัวมา “ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก”   อยู่แบบนี้ เสียหน้าหน่วยงานเรากันหมดพอดี ประชาชนอยากรู้ก็ไม่ต้องเปิดเผย ไม่ใช่หน้าที่ของประชาชนที่จะต้องรับรู้ เป็นหน้าที่ของข้าราชการระดับสูง